مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
مدل ارزیابی کارکرد اعضای هیأت علمی واحدهای پژوهشی
FA
ناهید
شیخان
عضو عیات علمی پژوهشی مرکز تحقیقات مهندسی صنایع و بهره وری دانشگاه امیرکبیر
فیروز
بختیاری نژاد
استاد دانشکده مهندسی مکانیک و رئیس پژوهشکده فناوری خودرو دانشگاه امیرکبیر
در دهه اخیر به گسترش تحقیقات بنیادی در کشور توجه ویژهای شده، اما توجه کمتری به تحقیقات کاربردی در مسیر توسعه فناوری شده است. در راستای حل این مشکل واحدهای تحقیقاتی شامل پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی در دانشگاهها گسترش یافته و اعضای هیأت علمی نیز در این واحدها استخدام و مشغول به کار شدهاند. ارتقای کیفیت کارکرد تحقیقاتی در توسعه فناوری در دانشگاهها در گرو فعالیتهای مفید و مؤثر اعضای هیأت علمی توانمند و شایسته است. توسعه فناوری و بهبود جایگاه کشور در جهان در این زمینه مستلزم انجام تحقیقات کاربردی و تقاضامحور جدی است. اعضای هیأت علمی مستقر در واحدهای تحقیقاتی، کارهای گوناگونی را برای انجام وظایف خود انجام میدهند که مهمترین آنها انجام پژوهشهای کاربردی تقاضامحور و توسعه فناوری است و ارزیابی مستمر کارکرد آنها با تعیین و تدوین شاخصهای مؤثر و مفید ضروری است. در این مقاله مدل جدیدی برای ارزیابی کارکرد اعضای هیأت علمی مستقر در واحدهای تحقیقاتی طراحی و بهعنوان نمونه برای واحدهای تحقیقاتی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر اجرا شده است. یکی از نتایج حاصل از این ارزیابی میتواند در هدایت و جهتدهی مناسب و شناسایی فعالیتهای مفید و مؤثر اعضای هیأت علمی استفاده و به افزایش کارایی آنها منجر شود، همچنین میتواند با ایجاد رقابتی درست، کیفیت و کمیت فعالیتهای تحقیقاتی دانشگاه را بهطور مؤثری افزایش دهد و در جهت آسیبشناسی افرادی که دارای کارکرد مناسبی نیستند اقدام و علتها را شناسایی و در رفع و اصلاح مشکلات مربوط به عدم فعالیت آنها تصمیمات جدی اتخاذ کند.
هیات علمی مراکز پژوهشی,ارزیابی عملکرد,مدل,کیفیت,آموزش عالی
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13561.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13561_b9a85f5eb6eaef9a84d595a72db8bd22.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
نوآوری باز و نقش آن در نظام علم و فناوری با رویکرد اجتماعی
FA
محمدعلی
فرهنگ نژاد
دانشجوی دکترای سیاستگذاری علم و فناوری، دانشگاه تربیت مدرس
کارکرد نوآوری تنها به چگونگی اقدامات افراد و نهادها وابسته نیست، بلکه به چگونگی تعاملات آنها با یکدیگر بهعنوان عاملی در سیستم نوآوری مربوط میشود. این تعاملات و نقش کاربران در نوآوری را میتوان در قالب نوآوری باز و اجتماعات نوآوری بررسی کرد که بر نظام علم و فناوری تأثیرگذار است. نوآوری باز بهعنوان پارادایمی نوین برای مدیریت اقدامات نوآورانه شرکتها، متکی به شرایط نهادی بیرونی گوناگونی است که ریشه در زمینههای اقتصادی- اجتماعی ویژهای دارد. در این رویکرد، کاربران بهعنوان گروههای اجتماعی مطرح میشوند که در ایجاد فناوری نقش داشته و از طریق ابزارهای اجتماعی و منابع آنلاین، ایدههای خود را نهتنها با یکدیگر بلکه با بنگاههای اقتصادی به اشتراک میگذارند. با به اشتراکگذاری این ایدهها، کاربران دیگر میتوانند آنها را بپذیرند، نظرات خود را در مورد آنها بیان کنند، آنها را بهبود بخشند و در نهایت، بنگاهها این نوآوریها را شناسایی و تجاریسازی کنند. در این مقاله تلاش شده است به بررسی این رویکرد نوین و نقش آن در نظام علم و فناوری پرداخته شود و برخی از مهمترین آثار و نتایج آن با تأکید بر منابع اجتماعی و شبکههای نوآوری مورد توجه قرار گیرد.
نوآوری باز,منابع اجتماعی,سیستم نوآوری,علم و فناوری
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13562.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13562_0c22e2d4921771d93c6c5eb67ccd5934.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
ملاحظات اخلاقی در حوزه مهندسی؛ یک رویکرد تصمیمگیری
FA
منصوره
عبدی
دکترای سیاست گذاری علم و فناوری، دانشگاه تربیت مدرس
رابطه اخلاقی مهندسان با جامعه بهواسطه محصولات و خدماتی که به جوامع انسانی ارائه میدهند، دارای اهمیت بسیاری است. امروزه درک ارتباط بین فناوری و جامعه در مسائل مهندسی برای بررسی هنجارها، موفقیت و اثرات فناوریها بهکار میرود و بسیاری از تحلیلهایی که در حوزه علم و فناوری انجام میشوند، دلالتهای اخلاقی دارند که در فرایند تصمیمگیری مؤثر هستند. این امر لزوم توجه به ملاحظات اخلاقی در تصمیمات مهندسی را پررنگ میسازد. در این مطالعه، ابتدا سابقه فعالیتهای علمی در زمینه اخلاق در مهندسی ارائه شده است. همچنین برای درک بهتر جایگاه اخلاق در مهندسی، فرایند کلاسیک مهندسی بدون در نظر گرفتن اخلاقیات مورد بررسی قرار گرفته و حوزههای کاربرد اخلاق در مهندسی و الگوهای مسئولیت مهندسی بهعنوان مقدمهای بر جایگاه اخلاق در تصمیمات مهندسی ذکر شده است. سپس روشهای ادغام ملاحظات اخلاقی در تصمیمات مهندسی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت، رویکردهای نوینی برای توجه بیشتر به ملاحظات اخلاقی در مهندسی ذکر شده است. آینده بشر به تصمیماتی وابسته است که ملاحظات اخلاقی در آن لحاظ شده باشند و مهندسی حوزهای است که برای توسعه و تشویق تحقیقات مرتبط با اخلاق، بسیار باز و مستعد است. صرفنظر از ابعاد فنی، اقتصادی و غیره، باید ملاحظات اخلاقی مربوط به کلیه افراد تأثیرپذیر از این تصمیمات را نیز در نظر گرفت. در این راستا بررسی پیامدهای تصمیمات گرفتهشده و توسعه مدلهای تصمیمگیری را میتوان از جمله رویکردهای نوین برای بهبود فرایندهای تصمیمگیری برشمرد.
ملاحظات اخلاقی,مهندسی,تصمیم گیری
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13563.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13563_c29aa5e84dfabf5dcec241584dcbca0f.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
شناسایی مسائل پیچیده اخلاقی فراروی مهندسان صنعت ساخت و ساز ایران
FA
طه
شوکتیان
دانشجوی سیاست گذاری علم و فناوری ، دانشکده مدیریت و اقتصاد ، دانشگاه تربیت مدرس
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی مسائل پیچیده اخلاقی که برای مهندسان شاغل در صنعت ساخت و ساز در ایران شکل میگیرد، انجام شده است. مسئله پیچیده اخلاقی اشاره به یک موقعیت تصمیمگیری دارد که در آن، ملاحظات اخلاقی باعث میشوند گزینههای مختلف هر یک به صورتی نامطلوب بوده و در نتیجه تصمیمگیری از نظر اخلاقی پیچیده شود. برای انجام پژوهش، ابتدا یک چارچوب نظری مبتنی بر پژوهشهای پیشین، توسعه یافته و سپس پژوهش با بهرهگیری از روش پژوهش کیفی و رویکردی اکتشافی انجام شده است. روش گردآوری دادهها، مصاحبههای عمیق فردی و روش تحلیل آنها، تحلیل مضمون بوده است. افراد مورد مصاحبه، مهندسان فعال در صنعت ساخت و ساز و مشغول به فعالیت مهندسی یا ترکیبی از فعالیتهای مهندسی و مدیریتی بودهاند. مصاحبهها به صورت ساختارنیافته و بر مبنای سؤالات اقتضایی مبتنی بر چارچوب نظری پژوهش پیش رفته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که موضوع پیچیده اخلاق در محیط کاری مهندسی در صنعت ساخت و ساز ایران، شایسته پژوهش گستردهتری برای تکمیل شناسایی، ریشهیابی و ارائه راهکار برای حل آنها است. مسائل متعدد و متنوعی و برخی از علل وقوع این مسائل شناسایی و بهطور خلاصه معرفی شده است. یکی از نتایج مهم کسب شده این است که عمده مسائل پیچیده اخلاقی، برای مهندسان فعال در حوزه اجرا و دارای موقعیتهای مدیریتی به وقوع میپیوندد.
اخلاق,مساله پیچیده اخلاقی,مهندسی,صنعت ساخت و ساز,تحلیل مضمون
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13564.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13564_8058cfb0d8a31403a1c36a1b1e6fd983.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
اختصاص منابع مالی به پژوهش: مدل های پشتیبان
FA
آرش
موسوی
استادیار مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
مدلهای پشتیبان فرایند تخصیص منابع پژوهشی بهطور عمده مبتنی بر مفهوم وکالت بودهاند. در مقاله حاضر بهطور خاص روی این فرضیه متمرکز میشویم که رژیمهای وکالت در دهههای اخیر از نوعی رژیم تخصیصی مبتنی بر اعتماد بهسمت رژیمهایی متضمن نقش فعالتر حکومت تغییر مسیر دادهاند. تلاش خواهیم کرد تا درستی یا نادرستی این فرضیه را مورد آزمون قرار دهیم و در صورت درستی، تخمینی از اندازه این تغییر مسیر بهدست آوریم و در نهایت ببینیم که این تغییر تا چه حد در کشورهای مختلف مشابه بوده است.
تخصیص منابع پژوهشی,وکالت,مدلهای پشتیبانی,رژیم مبتنی بر اعتماد,اقتصاد علم
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13565.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13565_b27a7ab6fc748c4b64c7fb22e204878c.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
آموزش عالی با رویکرد اقتصاد دانایی در تربیت سرمایه انسانی
FA
محسن
نظرزاده زارع
دانشجوی دکترای مدیریت آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
ابوالقاسم
نادری
دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران
آموزش، بهویژه آموزش عالی نقش معناداری در توسعه کشورها دارد و تربیت سرمایه انسانی متخصص و تحقیق و توسعه را میتوان بهعنوان رسالتهای اصلی آموزش عالی در ارتباط با رشد و توسعه اقتصادی در هر کشوری بهشمار آورد. بنابراین، هدف از این مقاله، بررسی نقش آموزش عالی با رویکرد اقتصاد دانایی در تربیت سرمایه انسانی متخصص است. برای رسیدن به این مقصود، پژوهشگران از روش تحلیل اسنادی برای بررسی پژوهشهای انجامشده مرتبط با موضوع موردبحث، استفاده کردهاند. نتایج این بررسی نشان میدهد که از میان شاخصهای اقتصاد داناییمحور، شاخص سرمایه انسانی بیشترین اثر را بر رشد اقتصادی داشته است و از سوی دیگر، هماهنگی کمی بین نظام آموزش عالی و تحولات نظام اشتغال وجود داشته و در این بین رشتههای علوم انسانی با نیازهای بازار کار تناسب کمتری داشته است. همچنین، فرار مغزها از طریق کاهش انباشت سرمایه انسانی، به کند شدن رشد اقتصادی کشورهای مبدأ منجر شده است.
آموزش عالی,سرمایه انسانی متخصص,اقتصاد دانایی,رشد اقتصادی
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13566.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13566_5a4965c4117a75840eb48e1cf8e7ab3e.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
25
58
2015
03
21
بررسی کارکرد سیاست هسینه کرد درصدی از اعتبارات دستگاه های اجرایی در پژوهش و توسعه و آسیب شناسی آن
FA
مهدی
پاکزاد
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، و مدیرامور ستادهای دبیرخانه شورای آموزش، تحقیقات و فناوری
مصطفی
کاظمی
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی آموزش، تحقیقات و فناوری
عباس
قائم پناه
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی آموزش، تحقیقات و فناوری
احمد
جمعه
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی آموزش، تحقیقات و فناوری
آرش
رزمی
معاون اجرایی دبیرخانه شورای عالی آموزش، تحقیقات و فناوری
امروزه دستیابی به علوم و فناوریهای نوین و ثروتآفرینی از آنها نهتنها بر شاخصهای اقتصادی کشور در سطح بینالمللی تاثیرگذار است، بلکه باعث افزایش اقتدار و امنیت ملی، تاثیرگذاری منطقهای و جهانی کشور نیز میشود، بنابراین کشورهای مختلف بر سر سرمایهگذاری بیشتر در پژوهش و توسعه فناوری با یکدیگر در رقابت هستند. شاخص شدت پژوهش و توسعه نمایانگر میزان عزم و اراده کشورها برای سرمایهگذاری در پژوهش و توسعه است. بررسی آمار منتشر شده از میزان سرمایهگذاری کشورها در زمینه علم و فناوری بیانگر آن است که همواره بیش از پنجاه درصد مجموع سرمایهگذاری دنیا در پژوهش و توسعه توسط چهار قدرت بزرگ اقتصادی دنیا (آمریکا، چین، ژاپن و آلمان) صورت گرفته است. با وجود تاکیدات اسناد بالادستی مبنی بر افزایش سهم هزینهکرد پژوهش و توسعه از تولید ناخالص داخلی به نسبت سه درصد، میزان سرمایهگذاری ایران در پژوهش و توسعه در سالهای اخیر همواره در سطحی کمتر از یک درصد بوده است. از اینرو سیاستگذار به منظور افزایش سرمایهگذاری در پژوهش و توسعه در بند هـ ماده 16 قانون برنامه پنجم توسعه، دولت را مکلف کرد به گونهای برنامهریزی کند که سهم هزینهکرد پژوهش و توسعه از تولید ناخالص داخلی سالانه نیم درصد (5/0 درصد) افزایش یابد. دولت برای اجرای تکلیف مذکور در قوانین بودجه سالهای 1390، 1391 و 1392 دستگاههای اجرایی را مکلف کرد درصدی از اعتبارات مشمول را در امور پژوهش و توسعه فناوری هزینه کنند. اجرای بهینه سیاست اختصاص درصدی از اعتبارات دستگاههای اجرایی در امور پژوهش و توسعه فناوری با چالشهای روبهرو بوده است که میتوان آنها را در قالب دو دسته چالشهای ناشی از ابهامات موجود در متن سیاست و چالشهای ناشی از چگونگی اجرای سیاست طبقهبندی کرد.
شاخص شدت پژوهش و توسعه,شورای آموزش، تحقیقات و فناوری
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13567.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13567_b4425b841ffb6254de736e261d021f07.pdf