2024-03-29T12:21:04Z
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=393
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
52
اولویت بندی پروژه های تحقیق و توسعه در سطح ملی؛ مطالعه موردی: کمیسیون تخصصی انرژی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری
حسین
حیرانی
ناصر
باقری مقدم
سید رضا
رضوی پور
انرژی همواره بهعنوان یکی از مهمترین نیازهای امروز بشر مطرح بوده است و بسیاری از روابط و سیاستگذاریهای یک کشور تحت تأثیر چالشهای این حوزه و در راستای توسعه فناوریهای مربوط به آن صورت میپذیرد. یکی از ابزارهای اصلی حل مسائل بخش انرژی، بهرهمندی مناسب از تحقیقات در راستای توسعه فناوری است. بنابراین خطمشیگذاری صحیح و آیندهنگر و نیز تعیین اولویتهای پژوهش و فناوری در این حوزه به منظور پاسخگویی به این نیاز اساسی از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این راستا کمیسیون تخصصی انرژی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان نهاد سیاستگذار علم و فناوری در حوزه انرژی کشور، اقدام به تعیین حوزههای راهبردی و سپس اولویتبندی طرحهای کلان ملی به منظور نیل به اهداف تعیین شده، کرده است. در این مقاله روششناسی اولویتبندی طرحهای کلان انرژی کشور در این کمیسیون شرح داده میشود. به این منظور ابتدا بر اساس مطالعات آسیبشناسی حوزه انرژی کشور و نیز حوزههای راهبردی مصوب کمیسیون، طرحهای کلان ملی توسط خبرگان حوزه انرژی کشور پیشنهاد میگردد. در ادامه پس از تعیین معیارهای رتبهبندی، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای رتبهبندی طرحهای کلان ملی حوزه انرژی در چهار گروه برق و انرژی، نفت، هستهای و فرابخشی و محیط زیست استفاده میگردد.
خط مشی گذاری انرژی
طرح های کلان ملی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی
اولویت های فناوری
2012
12
21
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13525_7d9f1fe51e5be386cd1e05013a0327d7.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
52
درک نادرست از مفاهیم تجاری سازی فناوری و رسالت نهادهای سیاست گذار فناوری در عرصه فرهنگ سازی تجاری سازی فناوری
مهدی
گودرزی
امروزه، تجاریسازی فناوری نقش بیبدیلی در توسعه نظام ملی نوآوری کشورهای مختلف بازی میکند و در صورت تجاری نشدن فناوری، شاید بسیاری از فناوریهایی که امروزه از آنها به راحتی استفاده میکنیم، در دسترس نبودند. با نگاهی گذرا به عملکرد دانشگاهها، مؤسسههای تحقیقاتی و بنگاههای خصوصی کشور میتوان دریافت که با وجود توانمندیهای فراوان در توسعه فناوری، بسیاری از آنها در امر تجاریسازی فناوری ناموفق عمل کردهاند. یکی از دلایل این امر درک ناصحیح مدیران و سیاستگذاران فعال در حوزه مدیریت فناوری کشور از مفاهیم مرتبط با تجاریسازی فناوری است. به همین سبب در این مقاله تلاش شده تا به صورت علمی و نظاممند، با مرور ادبیات تحقیق در حوزه تجاریسازی فناوری و نگاهی به نتایج چند مطالعه موردی، راهکارهایی برای فرهنگسازی مناسب در راستای توسعه تجاریسازی فناوری در کشور پیشنهاد گردد.
تجاریسازی فناوری
مدیریت فناوری
فرهنگ تجاریسازی
2012
12
21
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13526_74aa273cb38176de3c8cea060f0d59f6.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
52
شناخت توانمندی شرکت های عرضه کننده کالاهای سرمایه ای پیشرفته در کشورهای در حال توسعه
مهدی
کیامهر
کالاهای سرمایهای پیشرفته مانند نیروگاههای تولید برق، لوکوموتیوها و هواپیماها زیرساختهای اقتصادی جوامع امروزی را تشکیل میدهند. اگرچه اینگونه کالاها ابتدا در کشورهای صنعتی طراحی و تولید میشد، طی دهههای اخیر برخی از کشورهای در حال توسعه هم پیشرفتهایی در این زمینه داشتهاند. به عنوان نمونه، شواهد موجود حاکی از موفقیتهایی در مهندسی، تولید کالاها و مدیریت پروژهها در صنعت نفت، برق، حمل و نقل و هوافضا است. اما پرسشهایی اساسی از منظر سیاستهای توسعه و تقویت این توانمندیها وجود دارد. پاسخ به این پرسشها پیش از هر چیز نیازمند درک ماهیت و سطح توانمندیهای فعلی است. این مقاله گام اول را با پیشنهاد یک چهارچوب مفهومی برای شناخت اینگونه توانمندیها بر میدارد. در این راستا، دو دسته از منابع نظری شامل مطالعات نوآوری در کالاهای سرمایهای پیشرفته و نظرات بنگاههای متأخر مورد بررسی نقادانه قرار میگیرند. اگرچه هیچیک از این منابع نظری نمیتوانند به تنهایی مدلی برای درک توانمندیهای مذکور ارائه کنند، مجموعهای از مفاهیم، ایدهها و ملاحظاتی از هریک از آنها برای ساخت چهارچوب مفهومی قابل استخراج است.
توانمندی
بنگاه متأخر
یکپارچهسازی سیستمها
کالاهای سرمایهای پیشرفته
2012
12
21
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13527_bd294d42b8bf183421d69d69b7677132.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
52
مقایسه وضعیت علم و فناوری ایران با کشورهای منطقه با استفاده از شاخص های منتخب
مینا
نوری
حمیدرضا
طهوری
پرستو
جلیلی
عملکرد نظام علم و فناوری کشورها، نقش و اهمیت ویژهای در توسعه آنها در جهان پرشتاب امروز یافته است. در کشور ما نیز، به ویژه در سال های اخیر، توجه و تأکید بسیاری بر ارتقاء نظام علم و فناوری کشور شده است. توجه به بحث علم و فناوری در سیاستها و خطمشیهای کشور در اسناد بالادستی از جمله برنامه پنج ساله پنجم توسعه، چشمانداز بیست ساله کشور در 1404، نقشه جامع علمی کشور و ...، لزوم پرداختن جدی به این موضوع را روشن میسازد. کمیسیون صنایع، معادن، و ارتباطات شورای عالی علوم، تحقیقات، و فناوری به عنوان یکی از متولیان بحث علم و فناوری در کشور، از سوی این شورا مأموریت یافت تا اقدام به سنجش وضعیت و جایگاه علم و فناوری کشور در حوزه تخصصی فعالیت خود در بین کشورهای منطقه کند و بر این اساس راهکارهایی را برای پیشبرد جایگاه کشور ارائه نماید. در این راستا، به عنوان گام نخست، کمیسیون اقدام به سنجش وضعیت کلی علم و فناوری کشور و مقایسه آن با کشورهای منطقه کرد. به منظور استخراج شاخصهای مناسب برای سنجش وضعیت علم و فناوری کشور، با استفاده از شاخصهای ملی و بینالمللی، با استخراج و مطالعه معتبرترین شاخصهای ملی و بینالمللی و طی دو مرحله نظرسنجی از خبرگان عضو کمیسیون، تعداد 10 شاخص ورودی، خروجی، و فرایندی، برای سنجش وضعیت علم و فناوری کشور استخراج شد. سپس با بررسی آمارهای مربوط به کشورهای منطقه در شاخصهای منتخب، وضعیت علم و فناوری کشور مطالعه و با کشورهای منطقه مورد مقایسه قرار گرفت. در ادامه، به نتایج مطالعههای صورت گرفته پرداخته شده است. کمیسیون در گام بعدی در سال آینده، به سنجش وضعیت علم و فناوری کشور در حوزهْ تخصصی صنایع، معادن، و ارتباطات و مقایسه آن با کشورهای منطقه خواهد پرداخت.
شاخصهای سنجش وضعیت علم و فناوری
کمیسیون صنایع، معادن و ارتباطات
سنجش وضعیت علم و فناوری
کشورهای منطقه
2012
12
21
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13528_f86fbbc2c599c9b30d98d9c11a71b33c.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
52
نقش مبانی ارزشی و اخلاقی در توسعه فناوری با بررسی خاص در شبیه سازی
مهدی
فاتح راد
فاطمه
منصوریان
فاطمه
حقیرالسادات
با وجود تحولات اساسی و بسیار مهم صورت گرفته در زمینههای مختلف زندگی بشر که با کمک پیشرفتهای علمی حاصل شده است، یکی از ویژگیهای مشخص این قرن، آسیبپذیری جامعه در برابر تهدیدهای فناورانه است که نگرانیهایی را به وجود آورده است. به این جهت، بسیاری از باورها در جهان کنونی بر این است که فناوری و علم زمانی مفید است که اخلاق، آن را به عنوان سعادت مشترک تأئید میکند. به طور مثال پیشرفتهای علمی در موضوعهایی چون تعیین توالی نوکلئوتیدهای ژنوم انسان، کلونسازی حیوانات و سپس انسان، تحقیقات سلولهای بنیادی و نانوبیوتکنولوژی توجه دانشمندان را به نیاز روزافزون به اخلاق در علوم جلب کرده است. شبیهسازی یکی از پیشرفتهترین دستیافتههای بشر در زمینه علم پزشکی و مهندسی ژنتیک است. پدید آوردن گوسفندی به نام دالی در سال 1997، از راهی غیرجنسی تنها کشف علمی نبود و به دایره مسائل زیستی منحصر نماند، بلکه دامنه آن به سرعت به مباحث کلامی، سیاسی و اخلاقی کشیده شد و از زمان اعلام نتایج این فناوری، موضعگیریهای متفاوت موافق و مخالفی در مواجهه با آن شکل گرفته است که مهمترین محور بحث پیرامون شبیهسازی انسان حوزه اخلاقیات و در رأس آن نظریههای فقهی و مذهبی است. راهکارهایی عملی منطقی برای برونرفت از چنین نگرانیهایی مستلزم تبادل نظر بین دانشمندان مهندسی ژنتیک، عالمان و فقهای دینی و اخلاقی و حقوقدانان است. در این مقاله ضمن پرداختن به موضوع توجه به اخلاق در توسعه فناوری، به مفهوم و چیستی شبیهسازی، محاسن و معایب آن و همچنین، واکنشهای جهانی در مورد شبیهسازی بررسی آراء و گفتارهای بزرگان علم و دین نسبت به این مقوله نیز پرداخته است و در پایان به آراء برخی ازمخالفان و موافقان ذکر میشود.
اخلاق
فناوری
شبیهسازی
فقه و مذهب
2012
12
21
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13529_e4f23ab595de08d1b886e926ab051f10.pdf