مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320آشنایی با انجمن ترویج علوم هند13459FAامیرصابری-Journal Article19700101انجمن ترویج علوم هند یکی از نخستین بنیادهای علمی شکل گرفته در هند است که نزدیک به یک و نیم قرن پیش در بستر تحولات ملیگرایانه هند و در راستای جنبش آن کشور به سوی مدرنیزه شدن آغاز به کار کرده و تاکنون از قطبهای علمی این کشور در زمینۀ علوم پایه و نیز از پایگاههای مهم اجتماعی کردن علم در هند بوده است. دانشمندان بزرگ و سرشناسی در این سالیان کارها و پژوهشهای علمی خود را با تکیه بر ساختارهای پیشرو در این انجمن صورت داشتهاند. از این میان برندگان جوایز معتبر علمی بینالمللی برخاستهاند که سرآمد آنها پروفسور رامان، برنده جایزه نوبل فیزیک در 1930 است. در حال حاضر این موسسه سالانه ارائهدهنده دورههای دکتری و پسادکتری در زمینههای علوم پایه و گرایشهای پایه در پزشکی و مهندسی است و میزبان دانشجویان، پژوهشگران و دانشمندان برجسته از سراسر جهان میباشد.مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320بنیادهای خیریه پشتیبان علم13460FAعارفهقدسی زاده-Journal Article19700101یکی از فعالیتهای مورد توجه بنیادهای خیریه، حمایت از تحقیقات علمی است. بنیادهای خیریه فراوانی در سراسر جهان به این امر میپردازند. این حمایتها در سه دسته کلی قابل تقسیمبندی است: حمایتهای بیماریمحور، حمایتهای موضوعمحور و حمایتهای محققمحور، بحث اصلی ما در این مقاله توضیح در مورد هرکدام از این گروههاست. در هر بخش مثالهایی از مؤسسات و جمعیتهای خیریه فعال در آن زمینه در کشورهای مختلف معرفی خواهند شد. در نهایت، با توجه به ناچیز بودن حضور مؤسسات خیریه حامی علم در ایران، پیشنهادهایی برای ایجاد اینگونه مؤسسات و توسعه فعالیتهای مشابهی که در ایران وجود دارد، ارائه میشود. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320نگاهی به تأسیس و تحول ام آی تی13461FAمحمداخلاقی-Journal Article19700101ارتباط میان دانشگاه و صنعت تا به حال از زوایای زیادی بررسی شده است. یکی از این زوایا که تا به حال کمتر به آن پرداخته شده، جنبۀ تاریخی این ارتباط است. موسسۀ فناوری ماساچوست (ام. آی. تی) یکی از شناختهترین مراکز در این زمینه است و در این مقاله تاریخ آن به عنوان نمونه از تحول دانشگاهی بررسی شده است. ام. آی. تی فعالیت خود را در سال 1865 همزمان با اتمام جنگ داخلی در ایالات متحده و یا چند زمین اهدایی شروع کرد. هدف این موسسه در زمان تأسیس، آموزش صنعتگران و علاقهمندان به کاربردی کردن دانش نظری بود و به همین دلیل تا جنگ جهانی دوم به شهرتی جهانی دست پیدا نکرد. در طول جنگهای جهانی و نیمۀ دوم قرن بیستم این موسسه توانست به دلیل سیاستهای صنعتی خود منابع کلانی را با قراردادهایی نظامی و صنعتی جذب کند و به شهرت و اعتبار امروزی برسد، بعد از کسب این اعتبار بود که این موسسه وارد حوزۀ علوم بنیادین و انسانی شد. این مؤسسه با تأکید بر علوم کاربردی و مهندسی پا به عرصه گذاشت و بعد از کسب موفقیت و اعتبار جهانی در آن، شهامت ورود به علوم بنیادین و علوم انسانی را درخود پیدا کرد و در این میان آموزش را نیز فراموش نکرد. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320جایزه علمی برای دانش پژوهان جوان13462FAمحمدشریف تابع بردبار-Journal Article19700101هرساله در بسیاری از نقاط دنیا و توسط نهادهای علمی مختلف جوایزی به دانشپژوهان جوانی که شایستگیهای خودر ا به اثبات رسانند داده میشود؛ این جوایز میتواند به دانشپژوهان جوان همان منطقه جغرافیایی یا در سطح جهانی تعلق گیرد. هدف از اعطای چنین جوایزی کمک به پژوهشگران جوان برای شرکت در همایشهای علمی، حمایت از ایدههای نو، ایجاد انگیزه در دانشمندان جوان برای فعالیتهای خلاقانه و جذب نیروهای جوان به فعالیتهای علمی میباشد. انتخاب برندگان این جوایز معمولاً از طریق بررسی سوابق علمی و پژوهشی آنها یا ارائه یک طرح پیشنهادی و توصیه استادانشان صورت میگیرد و میزان جوایز اعطا شده توسط نهادهای مختلف هم متفاوت است. در این مقاله تعدادی از نهادهای اعطاکننده جوایز به طور مختصر معرفی میشود. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320دوره ی پسادکترا13463FAاویسکریما-مجتبیامانی-Journal Article19700101دورۀ پسادکترا به عنوان دورهای گذرا میان تحصیلات دانشگاهی و آیندۀ حرفهای محقق به شمار آمده و باعث ارتقای مهارتهای حرفهای و شغلی وی میشود. بهره جستن از نیروهای جوان و متخصص فارغالتحصیل دورههای پس از آغاز نیمۀ دوم قرن بیستم، در کشورهای توسعهیافته و مهیا نمودن شرایط مناسب برای ادامۀ فعالیتهای تحقیقاتی در دورههای پسادکترا، نقش قابل توجهی در تولید علم در این کشورها داشته است تا جایی که در انتهای قرن بیستم، 43% از نگارندههای اول مقالات، محققین پسادکترا بودهاند. نقش این محققین در آموزش، مشاوره، داوری مقالات و ارایۀ طرحهای تحقیقاتی، حایز اهمیت است. از این رو جذب این دسته از محققین در پیشبرد و بهبود طرحهای تحقیقاتی و تولید دانش دارای نقش قابل توجهی است. با توجه به ارزش این دسته از مققین، ارایۀ این دورهها و جذب دانشپژوه درکشور، توسط دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات فیزیک نظری از حدود سال 1375 آغاز شده است. با توجه به اهمیت طراحی نقشۀ جامع علمی کشور، لزوم برنامهریزیهای میانمدت و درازمدت، بررسی و رفع موانع موجود درراستای جذب محققین پسادکترای داخلی و خارجی و در نظر گرفتن جایگاه مناسب جهت این دورهها ضروریبه نظر میرسد. این مقاله با سرفصلهای بیان تعاریف و اهداف این دورهها، تاریخچۀ تأسیس، نقشمحققان پسادکترا در تحقیقات، اهمیت جذب این دسته از محققین، بیان مختصری از وضعیتکنونی کشور و برخی محدودیتهای داخلی، سعی در معطوف نمودن برنامهریزان آموزشی و پژوهشی کشور به این مقوله دارد. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320شاخص توسعه انسانی13464FAلیلاشریف خطیبی-Journal Article19700101رشد تولید ناخالص به عنوان یکی از شاخصهای رشد و توسعه اقتصادی کشورها مطرح بوده است. ولی با توجه به اینکه این شاخص، معیار مناسبی جهت تعیین رفاه شهروندان نمیباشد، توجه اقتصاددانان به شاخصی معطوف شدکه علاوه بر متغیرهای اقتصادی، متغیرهای اجتماعی و انسانی را نیز شامل گردد. یکی از بهترین این شاخصها، شاخص توسعه انسانی میباشد. این شاخص در واقع نوعی جدول تناسبی است که در آن کشورهای جهان براساس فاکتورهایی از جمله امید به زندگی، نرخ باسوادی، آموزش، بهداشت، تغذیه و نیز درآمد سرانه واقعی مورد مقایسه قرار میگیرند. شاخص توسعه انسانی از شاخصهای مهم توسعهیافتگی است و کاربردهای بسیاری از سطح ملی و بینالمللی دارد. مهمترین کاربرد این شاخص، شناسایی زمینههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که به جهت سیاستگذاری نیازمند حمایت و توجه بیشتری هستند و درنهایت فراهم نمودنتمهیدات لازم جهت بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور است. مطالعات انجام شده وجود ظرفیتهای بالقوهای را در کشورهای اسلامی جهت افزایش شاخص توسعه انسانی نشان میدهند که به واسطه رفع موانع موجود در اتخاذ سیاستگذاریهای مناسب میتوان گامهای مؤثری در این زمینه برداشت. گزارش اخیر شاخص توسعه انسانی، از بهود این شاخص در سالهای پس از انقلاب در ایران خبر میدهد به طوری که رتبه ایران در طی سی سال اخیر با 16 پله صعود از 110 به 94 در سال جاری ارتقاء یافته است. با توجه به وجود ظرفیتها و قابلیتهای موجود در کشور و همچنین حضور نیروهای جوان و مستعد ایرانی، با برنامهریزی و سیاستگذاری صحیح میتوان شاهد افزایش این شاخص در سالهای آتی و رسیدن به سطح توسعهیافتگی در کشورمان باشیم. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320جهانی شدن و آموزش عالی در دنیای در حال تغییر13465FAحمید رضاآراستهاسادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تربیت معلمJournal Article19700101مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320ضرورت دانش آفرینی13466FAفریباعدلیعضو هیات علمی دانشگاه الزهراJournal Article19700101-
در محیطهای پیچیده و پویای امروزی، سازمانها درصدد کسب مزیت رقابتی پایدار هستند. این موضوع سازمانها را فراخوانده تا به جای رویای دایناسور شدن به ققنوس بیندیشند و همانند او به طور مستمر خود را بازآفرینی کنند. این مقاله ظهور و رشد تئوریهای مدیریت دانش، سازمان یادگیرینده و محدودیتهای آنها و ضرورت دانشآفرینی سازمانی را مورد بحث قرار میدهد که میتواند راهنمای مدیران برای بازآفرینی سازمان باشد. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690184220080320ضرورت توسعه نظام ملی نوآوری در ایران13467FAعلیفرقانیعضو هیات علمی پژوهشکده توسعه تکنولوژی- گروه پژوهشی مهندسی صنایعرضاانصاری-Journal Article19700101یکی از موانعی که کشورها هنگام بهبود استانداردهای سطح زندگی مردم و بهبود بهرهوری در اقتصاد با آن مواجه هستند، سطح نازل توسعه فناوری در آنها است. اینچنین مسایل در سطح ملی با مفهوم نظام ملی نوآوری مورد بررسی قرار میگیرد و میزان درگیری کشورها را در فعالیتهای نوآورانه نشان میدهد. در این مقاله تلاش میشود ضرورت توسعه نظام ملی نوآوری در کشور، تشریح گردد. بدینمنظور ابتدا سیر تاریخی شکلگیری مبانی نظری مرتبط با آن بیان شده است چرا که در حال حاضر این مفهوم به عنوان جدیدترین مباحث روز توسعه فناوری در سطح ملی؛ ارتباط تنگاتنگی با مباحث دانشگاهی، سیاستگذاری علم و فناوری و حتی سیاستهای اقتصادی و تجاری کشورها دارد. در ادامه ضمن مرور اجمالی کارکردها، اجزاء، روابط موجود بین اجزا و مؤلفههای این نظام، ضرورت توسعه نظام ملی نوآوری ایران ارایه میشود. در پایان نیز توصیههای سیاستی جهت بهبود و ارتقای این نظام در کشور بیان شده است.