مباحثه تجاری‌سازی تحقیقات علمی: بازخوانی انتقادی و ترسیم مسیری برای تحقیقات آینده

نویسندگان

1 استادیار مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران

2 پژوهشگر مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران

چکیده

هدف از مقاله حاضر این است که مهم‌ترین شکاف‌های نظری در مباحثه تجاری‌سازی تحقیقات علمی در داخل و خارج کشور نشان داده شود. همچنین برخی از مهم‌ترین ایده‌های تحقیقاتی برای ترسیم مسیر آینده این موضوع طرح شود. روش به ‌کار گرفته ‌شده در تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیل مفهومی است. در ادبیات جهانی مشاهده می‌شود برخی آثار به طور عمده بر پایه نظریه‌های جامعه‌شناسی علم علیه تجاری‌سازی تحقیقات علمی استدلال کرده‌اند و برخی آثار با استفاده از نتایج عینی و تجربی دفاعیه خود را از تجاری‌سازی به‌ مثابه واقعیتی موجود ارائه داده‌اند. در ادبیات داخلی، پنج موضوع اصلی مورد توجه نویسندگان چنین است: تعریف مفاهیم مربوط به تجاری‌سازی تحقیقات علمی؛ مدل‌های اجرایی مناسب در ایران؛ عوامل موفقیت تجاری‌سازی علم در دانشگاه‌های جهان و ایران؛ موانع موجود در ایران؛ پیامدهای مثبت و منفی آن. دو موضوع اخیر اهمیت بیشتری در ادبیات داخلی داشته است. اکثراً جامعه علمی مدیریت و تا حدی کمتر، جامعه‌شناسان به این مباحثه وارد شده‌اند. سایر اندیشمندان در حوزه‌های سیاست علم، اقتصاد علم و فلسفه علم نسبت به این موضوع بی‌توجه بوده‌اند. مباحثه تجاری‌سازی تحقیقات علمی در داخل کشور فاقد چهارچوب‌های نظری مناسب جهت تحلیل، ارزیابی و پرداختن به ضرورت موضوع است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Debate of Commercialization of Scientific Research: Critical Reading of Literature and Depicting a Path for Future Researches

نویسندگان [English]

  • Arash Mousavi 1
  • Mohammad Amin Baradaran Nikou 2
1 Assistant Professor, National Research Institute for Science Policy
2 Research Assistant, National Research Institute for Science Policy
چکیده [English]

The aim of the present work is to illustrate the most important theoretical gaps of commercialization of scientific research, in inside and outside of the country. In addition, some of the most significant research ideas are proposed to depict the future path of this topic. The utilized method in the investigation, which was led to this paper, was the library research and conceptual analysis. In World Literature, it is observed that some of the literatures have been mainly reasoned on the basis of sociological theories of science against the commercialization of scientific research, and some others, used the objective and empirical results, to provide their defense for commercialization as an existing reality. In domestic literature, five main topics, which attract the attention of authors, are as follow: definition the concepts of commercialization of scientific research, appropriate executive models in Iran, the success factors of commercialization of science in universities of the world and Iran, present obstacles in Iran, its positive and negative consequences. The two recent issues have more importance in domestic literature, mostly the scientific community of management, and to a lesser extent, the sociologists have been entered to this debate. Other scholars in the fields of science policy, economics of science, and philosophy of science have been disregarded to this issue. The debate on commercialization of scientific research within the country lacks the theoretical frameworks for analyzing, evaluating and proceeding to the necessity of the subject

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercialization of Scientific Research
  • Economics of Science
  • University and Industry
  • Theoretical Basis of Commercialization
  • Policy Making of Science and Technology