مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
22
51
2012
06
21
پیشنهاد ساختاری برای ارزیابی و اجرای طرح های کلان ملی توسعه فناوری
FA
حمیدرضا
طهوری
دبیر کمیسیون تخصصی صنایع، معادن و ارتباطات شورای عالی عتف، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
مینا
نوری
کارشناس کمیسیون تخصصی صنایع، معادن و ارتباطات شورای عالی عتف، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
پرستو
جلیلی
کارشناس کمیسیون تخصصی صنایع، معادن و ارتباطات شورای عالی عتف، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
در سالهای اخیر، مبحث تصویب و ارزیابی طرحهای کلان ملی در کشور ما مورد تأکید و توجه خاص قرار گرفته است و نهادها و دستگاههای مختلفی در کشور به این بحث پرداختهاند و هر یک با رویکرد خاص خود گامهایی در راستای پیشبرد طرحهای کلان ملی در مسیر تصویب، اجرا و ارزیابی برداشتهاند. اما با توجه به آسیبهای موجود در مسیر اجرای طرحهای کلان و مشکلاتی که در تجربههای قبلی در فرایند اجرای این طرحها وجود داشته، ضروری است تا به منظور ممانعت از تکرار چنین مشکلاتی، ملاحظاتی در فرایند اجرا و ارزیابی این طرحها اعمال گردد. کمیسیون صنایع، معادن، و ارتباطات شورای عالی عتف که بر اساس رسالت خود به عنوان بخشی از نظام علم و فناوری کشور، در فعالیتهای قبلی اقدام به تعیین اولویتهای پژوهش و فناوری کشور در حوزه تخصصی صنعت، معدن، و ارتباطات، تعریف شاخصهای انتخاب طرح کلان ملی، و انتخاب طرح های کلان ملی کرده است، تلاش کرده تا بر اساس تجربههای موفق جهانی، مدلی را برای ساختاربندی و سازماندهی فرایند اجرای طرحهای کلان ملی و نیز طراحی و اجرای سیستم نظارت و پایش مستمر فرایند اجرا در کشور، ارائه دهد. در این راستا، سه مدل موفق جهانی، شامل مدل ساختار طرحهای کلان اتحادیه اروپا بر اساس برنامه FP7، مدل سکوهای فناوری اتحادیه اروپا، و مدل بنیاد ملی علوم آمریکا، و نیز تجربهها و مطالعههای انجام شده در داخل کشور مورد مطالعه قرار گرفت و مدلی برای ارزیابی و اجرای طرحهای کلان ملی در کشور استخراج شد. در مقاله حاضر ضمن مرور مدلهای مذکور، به تشریح مدل پیشنهادی پرداخته خواهد شد.
طرح کلان ملی,مدل ارزیابی و اجرای طرح کلان ملی,کمیسیون صنایع,معادن و ارتباطات
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13520.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13520_1e2af1816da1f75b8809b7714dfb29ca.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
22
51
2012
06
21
چهارچوب سامانه نوآوری و کارکرد آن در رشد و توسعه ملی: رویکردی بر پایة نشانگرهای سازمان ملل متحد
FA
سلیمان
ذوالفقارنسب
کارشناس پژوهشی مرکز مطالعات، تحقیقات و ارزشیابی آموزشی، سازمان سنجش آموزش کشور
غلامرضا
یادگارزاده
عضو هیئت علمی سازمان سنجش آموزش کشور
در ایران بحث از نقشه جامع علمی کشور برای توسعه اقتصادی اجتماعی باعث شده که طرح های مختلفی برای این سامانه ارائه شود و برای ارزیابی آن شاخصهای مختلفی هدفگذاری شدهاند. رویکردهای آنها بیشتر بر پایه سامانه علم و فناوری است و شاخصهای آن از زیرساختها گرفته تا درونداد و برونداد علم و فناوری بسیار زیاد، پراکنده و بدون ارتباط تئوریک با یکدیگر بوده است. در این نوشته براساس رویکردی سیستمیک برای ارزیابی فرایند توسعه ملی بر مبنای یک نظام نوآوری، 3 نشانگر مهارتهای انسانی و 3 نشانگر کارکردهای تکنولوژیک و 6 نشانگر توان رقابت صنعتی برگرفته از سازمان ملل در ارتباطی تئوریک علی با یکدیگر قرار داده شدهاند که هر یک از این نشانگرها برایند نهایی مجموعهای گسترده از فعالیتهای زیرساختی، علمی و فنی در آن زمینه است و توان نوآورانه هر کشوری را در راستای توسعه ملی و افزایش رفاه و امنیت اجتماعی نشان میدهد. یک نشانگر نیز تحت عنوان ارتباط متقابل علم و فناوری و اینکه علم و فناوری در کجا به یکدیگر میپیوندند در چهار سطح ارائه شده است.
نوآوری,تحقیق و توسعه,علم و فناوری,رقابت پذیری اقتصادی,نیروی انسانی
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13521.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13521_d1845977206e1a9b8a5eeafc92cc7e9e.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
22
51
2012
06
21
ویژگی های سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری در کشورهای در حال توسعه
FA
سید سپهر
قاضی نوری
دکترای دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد
شیوا
تاتینا
دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد
دستیابی به رشد پایدار تحت شرایط جهانیسازی و رقابت شدید جهانی، رویکرد سیستمی نسبت به علم، فناوری و نوآوری را ضروری ساخته است چرا که علم، فناوری و نوآوری عوامل کلیدی در دستیابی کشورها به اقتصاد دانش بنیاد هستند. اقتصادی که در آن وابستگی زیادی به دانش، اطلاعات، مهارتهای سطح بالا وجود دارد. اقتصادهای پیشرفته دنیا به سمت اقتصاد دانش بنیاد حرکت کردهاند و در این مسیر، مراحل مختلفی را پشت گذراندهاند. در پی این کشورها، اقتصادهای نوظهور نیز هر یک از مسیری، دستیابی به رشد پایدار را هدف قراردادهاند. مطالعه و بررسی وضعیت این کشورها از جنبههای مختلف زیرساختی، کارآیی و بهرهوری، و نوآوری میتواند شناخت و الگوی مناسبی را برای سیاستگذاری در حوزه علم، فناوری و نوآوری فراهم آورد. به این منظور در این مطالعه، شاخص رقابتپذیری جهانی که به صورت سالانه توسط مجمع جهانی اقتصاد ارزیابی میشود مورد بررسی قرار گرفته است و براساس آن با مقایسه کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه، حوزه های سیاستگذاری در عرصه علم، فناوری و نوآوری تعیین شده است.
کشورهای در حال توسعه,سیاستگذاری علم، فناوری و نو آوری,مشخصه های سیاست
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13522.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13522_b65e288cfdbe3aa55f862722a261d9df.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
22
51
2012
06
21
بررسی تأثیر آینده نگاری در سیاس تگذاری علم، فناوری و نوآوری
FA
لیلا
نامداریان
دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت فناوری اطلاعات
علیرضا
حسن زاده
دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت فناوری اطلاعات
شعبان
الهی
دکترای دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت فناوری اطلاعات
elahi@modares.ac.ir
آیندهنگاری به عنوان یک ابزار تحلیلی متمایز، توسعه یافته است: این ابزار، آیندههای ممکن حوزه های مختلف علم و فناوری و سیستمهای اقتصادی - اجتماعی را از چشمانداز ذینفعان مختلف، مورد توجه قرار می دهد و به این ترتیب به فرایندهای تصمیمگیری در سطوح مختلف کمک مینماید. این مقاله، چشماندازهای مختلف ارزیابی آیندهنگاری را در نظر می گیرد و از طریق برقراری نگاشت بین این چشماندازها، با کارکردهای سیاستی آینده نگاری، چهارچوبی برای طبقهبندی تأثیرات آیندهنگاری در سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری ارائه میکند و نتایج ارزیابی برنامههای آیندهنگاری چند ملت مختلف را با استفاده از این چهارچوب مرور می نماید.
منطق آینده نگاری,ارزیابی آینده نگاری,سیاستگذاری,چشم اندازهای ارزیابی آینده نگاری
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13523.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13523_ebb2a60112a61db8ff6ff3b0f806bd28.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
2783-4514
22
51
2012
06
21
نگاشت فرآیندهای نظام پژوهش؛ مطالعه موردی: پدافند غیرعامل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
FA
حمید
امیدوار
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
حسین
حیرانی
دانشجوی دکتری سیاستگذاری علم و فناوری؛ مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
سیدرضا
رضوی پور
دانشجوی دکتری سیاستگذاری علم و فناوری؛ مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
ناصر
باقری مقدم
دانشجوی دکتری سیاستگذاری علم و فناوری؛ مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
bagheri@nrisp.ac.ir
موضوع پدافند غیرعامل به عنوان یکی از مهمترین نیازهای راهبردی کشور در راستای افزایش امنیت و اقتدار ایران اسلامی در بین کشورهای جهان مورد توجه مقام معظم رهبری و نخبگان کشور است. یکی از ابزارهای اصلی پاسخگویی به این مهم شناسایی و انجام پژوهشهای مورد نیاز به منظور تحقق اهداف کلان کشور در حوزه پدافند غیرعامل است. بنابراین تعیین سازوکارهای پژوهشی به صورت کارا و هدفنمد موجب خواهد شد تا بهرهوری استفاده از منابع موجود افزایش یابد. در این راستا تلاش شده است تا در این مقاله تحلیل فرایندی از نظام پژوهش پدافند غیرعامل در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارائه گردد. در گام نخست با استفاده از مطالعه تطبیقی نمونههای خارجی و داخلی، سازوکارهای نظامهای پژوهش در برخی از حوزههای کلیدی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. سپس بر اساس مطالعه ادبیات پدافند غیرعامل، اسناد بالادست و نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی، فرایندهای اصلی و کلان نظام پژوهش پدافند غیرعامل شناسایی شدند. درنهایت با استفاده از مدل مستخرج از مطالعات تطبیقی، بازیگران و وظایف آنها در قالب نظام پژوهش پدافند غیرعامل شناسایی و درنهایت تواتر فعالیتهای آنها در قالب نمودارهای Swimlane تعریف و ترسیم شده است.
پدافند غیر عامل,نظام پژوهش,نگاشت فرایندهای پژوهشی,وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13524.html
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13524_97cc98960240cd2d9d7fe18d4ef1b367.pdf