2024-03-29T09:57:43Z
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=391
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
سیاست گذاری علم و فناوری در قالب سیاست های عام و خاص
سید سپهر
قاضی نوری
سید سروش
قاضی نوری
در بین دستهبندیهای متعددی که تا به حال بر روی انواع سیاستهای علم و فناوری انجام شده است، همه آنها در این نکته اشتراک نظر دارند که یک دسته از سیاستها به بهبود زیرساختها و شرایط کلی علم و فناوری اختصاص داشته و هدفگیری خاصی روی موضوع یا پروژه مشخص ندارند. مقاله حاضر، از همین نکته برای ارائه یک دستهبندی جدید استفاده میکند و این دسته سیاستهای مزبور را سیاستهای عام مینامد. در مقابل، پیشنهاد میکند که هر حوزه علم و فناوری مانند فناوری نانو یا زیستی، نیازمند یک استراتژی خاص است که برای کل حوزه و شاخههای آن، برنامه متفاوتی را پیشنهاد میدهد. در ادامه مقاله، اهمیت و نحوه استخراج این دو دسته سیاستهای عام و خاص بررسی میگردد و نشان داده میشود که دستهبندی فوق، درک روشنی برای سیاستگذاران حوزه علم و فناوری ایجاد میکند.
سیاست های عام
توسعه علم و فناوری
استراتژی های خاص توسعه علم و فناوری
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13513_33b055cae095f26fe6216f8d4fe3b0aa.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
چرخه عمر شبکه های همکاری علم و فناوری
رضا
اسدی فرد
سید حبیب اله
طباطبائیان
جهانیار
بامدادصوفی
محمدرضا
تقوا
شبکه های همکاری علم و فناوری به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد برای مدیریت توسعه فناوری و نوآوری در چند دهة اخیر مورد توجه قرار گرفته اند. اگرچه دیدگاه های مختلفی در مورد مراحل ایجاد و رشد یک شبکه همکاری مطرح شده، اما هنوز تئوری جامعی در این زمینه ارایه نشدهاست. در این مقاله با استفاده از مفهوم مطرحشده برای "تکنولوژی اجتماعی" و با الهام از تئوری "چرخه عمر تکنولوژی"، مدلی برای شکل گیری و تکامل شبکه های همکاری با عنوان "چرخه عمر شبکه های همکاری علم و فناوری" توسعه داده شدهاست. مزیت این مدل آن است که در عین سادگی و قابل فهم بودن، تئوری های مختلفی آن را پشتیبانی میکند، همان چیزی که اغلب تقسیم بندی های مطرح شده در مورد فرایند ایجاد و تکامل شبکه های همکاری فاقد آن هستند. برای اینکه سازگاری مدل مطرح شده با شرایط واقعی هم مورد بررسی قرار گیرد، 7 شبکه همکاری علم و فناوری در ایران که از سال 1375 تا 1385 ه. ش. ایجاد شده اند، مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا در قالب یک بررسی کیفی؛ از ابزارهای مختلف تحقیق شامل تحلیل و بررسی مستندات، مصاحبه های باز با مؤسسان و مدیران شبکه های مورد مطالعه و مشاهده؛ استفاده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تمام شبکه های مورد مطالعه با مدل ارایه شده برای چرخه عمر شبکه های همکاری انطباق قابل قبولی دارند و این مدل قادر به توجیه شرایط واقعی شبکه های مورد مطالعه است.
شبکه های همکاری علم و فناوری
مراحل ایجاد و رشد شبکه ها
چرخه عمر شبکه ها
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13514_1e2bf4295892f22f6ecc10937dea9645.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
مطالعه تطبیقی و دسته بندی روش های تدوین نقشه راه (ره نگاشت) فناوری
کیارش
کاویانی کوثرخیزی
علیرضا
بوشهری
منوچهر
منطقی
این مقاله به مرور و تحلیل مدلهای ارائه شده در ادبیات برای تدوین نقشه راه فناوری در سطوح مختلف از جمله (فرا ملی، ملی، صنعت، بنگاه و ...) می پردازد. امروزه فناوری نقشی اساسی در رقابتپذیری بنگاهها ایفا میکند، بنابراین میباید بر اساس یک نگاه استراتژیک مدیریت شود. یکی از اهداف اصلی در مدیریت استراتژیک فناوری در سطح یک سازمان، به کارگیری فناوریهای مختلف به گونهای است که تولید ارزش در آن سازمان بیشینه شود. در این راستا، مدیران فناوری به ابزاری نیاز دارند تا از این موضوع اطمینان حاصل کنند. در این راستا نقشه راه فناوری، ابزاری قوی برای پشتیبانی از برنامهریزی راهبردی کسب و کار، محصول و فناوری است که اطلاعات، فرایند و ابزار لازم برای تولید آنها را فراهم میکند. مدلها و چهارچوبهای مختلفی در زمینه تدوین نقشه راه تکنولوژی ارائه شدهاند، اما این مدلها و چهارچوبها دارای ویژگیها و پیشفرضهایی هستند که امکان استفاده از آنها را در شرایط مختلف، محدود میکند. در این مقاله مدلها و چهارچوبهای مختلف پس از تشریح ماهیت و ویژگیشان، بر اساس یک رویکرد نظری مورد ارزیابی و مقایسه قرار میگیرند. پس از مقایسه این روشها از سه منظر محتوا، فرآیند و زمینه، نقات قوت و ضعف آنها مورد بررسی قرار میگیرند. نتیجه این بررسی و ارزیابی، ارائه یک دستهبندی از مدلها است که به بنگاهها کمک میکند، بر اساس اهداف و شرایط خود، مدل مناسب تدوین نقشه راه فناوری را انتخاب کنند.
نقشه راه
تکنولوژی
محتوا
فرایند
زمینه
مطالعه تطییقی
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13515_2f37874a92f63125eeba58e9f4148f0d.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
بررسی تطبیقی نظام های بین المللی رتبه بندی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی
مهدی
پاکزاد
آرمان
خالدی
مهتاب
تیموری
رتبهبندی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به منظور نشان دادن جایگاه رقابتی آنها در تمامی حوزهها و یا در موضوعهای خاص بوجود آمده است. اولین رتبهبندی بینالمللی دانشگاهها در سال 2003 توسط دانشگاه شانگهای جیاتانگ چین و به منظور بررسی وضعیت دانشگاههای این کشور در مقایسه با دانشگاههای فعال در سطح بینالمللی منتشر شد. با توجه به استقبال گسترده از نتایج حاصل از این رتبهبندی، در سالهای بعد سازمانهای مختلف با اهداف متعددی نسبت به انتشار لیستهای دستهبندی شده از دانشگاهها و مراکز آموزش عالی اقدام کردند. نتایج رتبهبندی دانشگاهها علاوه بر کمک به دانشجویان در زمینه انتخاب مرکز آموزشی مناسب، برای ذینفعان خارج از دانشگاه نیز مزایای زیادی دارد که از آن جمله میتوان به تسهیل فرایند استخدام نیروی کار توسط سازمانهای استخدام کننده اشاره کرد. همچنین رتبهبندی دانشگاهها باعث ارتقاء کیفیت آموزش عالی و پژوهش، بهبود وضعیت تولید، گردآوری و پردازش اطلاعات در نظام آموزش عالی میشود. بررسیها نشان میدهد نظامهای بینالمللی رتبهبندی دانشگاهها از لحاظ تمرکز، شیوه جمعآوری دادهها، قلمرو زمانی و نحوه ارائه نتایج با همدیگر متفاوت میباشند. هدف مقاله حاضر معرفی متدولوژی نظامهای معتبر رتبهبندی و مقایسه تطبیقی آنها با بهرهگیری از معیارهای ذکر شده است.
رتبه بندی
نظام
دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13516_37082b250c2c63e33fcffc250e4e0734.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
تقویت قابلیت نوآوری و یادگیری: سیاستی برای همگرایی توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی
زهرا
ابوالحسنی
چهارچوبهای موجود در سیاستگذاری علم و فناوری دارای رویکردی محدود است و در انتخاب اهداف، ابزاریهای اجرا و ارزیابی پیامدهای اجرای سیاستها تنها به رشد اقتصادی توجه میکنند. این نگرش محدود نسبت به سیاست علم و فناوری باعث شده که اثرات اجتماعی این سیاستها کمتر مورد توجه قرار گیرد و اغلب پژوهشهای موجود در این حوزه به گسترش مفاهیم مربوط به نقش علم و فناوری در توسعه اقتصادی بپردازند. این ضعف توجه در حالی رخ میدهد که دغدغههای اجتماعی از جمله نابرابری از مهمترین چالشهای کشورهای در حال توسعه است و صرف توجه به رشد اقتصادی بدون رفع مسائل اجتماعی تهای منجر به افزایش شکافهای اجتماعی خواهد شد. این مقاله در ابتدا به تحلیل اثرات اجتماعی سیاستهای علم و فناوری میپردازد و راه حلهای مختلف پیشنهاد شده در این حوزه برای رفع دغدغههای اجتماعی و به ویژه کاهش نابرابری را بررسی مینماید. در ادامه، از میان راهحلهای ارائه شده، روش تقویت قابلیتهای یادگیری و نوآوری انتخاب شد و چگونگی تأثیر آن بر گسترش همزمان نوآوری و عدالت اجتماعی تبیین شده است. در ادامه، استخراج شاخصی برای اندازهگیری قابلیت نوآوری- یادگیری معرفی و مقدار آن برای کشورهای مختلف مورد محاسبه قرار گرفته است. سپس توسط مقادیر استخراج شده برای این شاخص، رابطه مستقیم تقویت قابلیت نوآوری- یادگیری با کاهش نابرابری نشان داده شده است.
سیاست علم وفناوری
نابرابری
قابلیت یادگیری
قابلیت نوآوری
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13517_e41fb1ca3033cf21b0df66e5c8528b4b.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
ابزارهای حمایتی برای شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری مورد مطالعه: پارک علم و فناوری دانشگاه فنی خاورمیانه ترکیه
علیرضا
محمدی
نسرین
بیگدلو
یکی از ارکان شکلگیری مؤسسههای دانشبنیان، پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد هستند. پارکها و مراکز رشد در حقیقت زیرساختهای اقتصاد دانشبنیان یک کشور به شمار میروند. پارکهای علم و فناوری بازتابی از این فرضیه هستند که نوآوری فناورانه، منبعث از مطالعات علمی است و پارکها، محیطی تسهیلگر برای گذار از مطالعه محض و نظری به تولید و اجرا فراهم میکنند. در این مقاله، به راهکارهایی که در پارک علم و فناوری دانشگاه فنی خاورمیانه ترکیه برای افزایش احتمال موفقیت شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارک انجام میگیرد، پرداخته شدهاست. این راهکارها، در دو حوزه، قابل دستهبندی هستند: دسته اول، اقدامهایی هستند که قبل از ورود شرکتها به پارک به غربال ایدهها و انتخاب ایدههای قویتر و حذف ایدههای ضعیفتر میپردازد. این اقدامها، شامل «برگزاری مسابقههایی برای انتخاب ایدههای برتر» و «تدوین مقررات و پیشبینی فیلترهایی برای ورود شرکتها به پارک علم و فناوری» است. دسته دوم اقدامهایی هستند که به حمایت از ایده ها و شرکتهای دارای پتانسیل رشد بالا میپردازند. این اقدامها شامل «تأسیس مرکز رشد»، «مشوقها و حمایتهای قانونی»، «استفاده از تسهیلات شبکه مؤسسات اقتصادی اروپا» و «استفاده از خدمات شبکه اروپایی حامیان کسب و کار» هستند.
شرکت های دانش بنیان
پارک علم و فناوری
دانشگاه فنی خاورمیانه ترکیه
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13518_1246373ad007d7431f9840a7e8de0635.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1391
22
50
ترویج فرهنگ کارآفرینی عاملی مؤثر در رشد و توسعه اقتصادی
سوسن
علائی
رهنگ هر جامعه با اثرات قابل توجهی که بر ویژگیهای اکتسابی افراد دارد و همچنین با محدودیتها و فرصتهایی که برای سازمانها ایجاد میپکند، اثرات قابل توجهی بر فرایندکارآفرینی و در نتیجه بر رشد و توسعه اقتصادی دارد. به عنوان مثال بررسی رابطه میان توانائی نوآوری و رشد اقتصادی کشورها بیانگر اثر فرهنگ بر رشد اقتصادی از طریق مکانیسم مداخله کننده نوآوری است که با فرهنگ کارآفرینی قابل توصیف است. مطالعات دیگری که در زمینه رابطه میان فرهنگ و میزان کسبوکار در 21 کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) انجام شده است و همچنین بررسی تأثیر جهتگیریهای فرهنگی بر میزان کارآفرینی، از طریق سنجش ابعاد فرهنگی کشورها، موجب نگرش نوینی در جهان به فرهنگ کارآفرینی گردیده است. براین اساس پس از شناسائی ویژگیهای فرهنگ کارآفرینی، ارائه راهکارهای ارتقاء و استقرار آن به عنوان ابزار رشد و توسعه اقتصادی از اهمیت به سزائی برخوردار است. در این مقاله پس از بررسی ادبیات موضوع فرهنگ کارآفرینی و اهمیت و ابعاد آن، مهمترین راهکارهای توسعۀ فرهنگ کارآفرینی معرفی گردیده است.
ابعاد فرهنگ
فرهنگ کارآفرینی
نوآوری
رشد و توسعه اقتصادی
2012
03
20
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13519_d2c1f34637d74efcea5c4f0a77e7f972.pdf