2024-03-28T19:12:07Z
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=397
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
طراحی چارچوبی برای تدوین احکام حوزه علم و فناوری در برنامههای توسعه
سید سروش
قاضی نوری
حمید
کاظمی
سعید
روشنی
هدف مقاله حاضر ارائه چارچوبی نظاممند برای تدوین برنامههای سیاستی توسعه در حوزه علم، فناوری و نوآوری است. این چارچوب که از سه جزء اصلی ساخته شده است روشی منسجم را ارائه میدهد تا فرایند تدوین برنامههای سیاستی حوزه علم و فناوری تسهیل و تسریع شوند. چارچوب ارائه شده در این مقاله از یک بخش با عنوان موتور تدوین احکام تشکیل شده است که مبتنی بر الگوی اهداف سیاستی، ابزارهای سیاستی و گروههای هدف به تدوین احکام و برنامههای میپردازد. برای این موتور تدوین ورودیهایی طراحی شدهاند که به عنوان ماده خام و سوخت این موتور عمل میکند و احکام تدوین شده را واقعی و عملیاتی میسازد. این ورودیهای عبارتند از اسناد بالادستی و کلان علم و فناوری و همچنین برنامههای توسعه پیشین در حوزه علم و فناوری، عملکرد برنامهها و شاخصهای علم و فناوری و نوآوری که وضعیت جاری کشور را در این حوزه نشان میدهند.
اهداف سیاستی
ابزارهای سیاستی
گروه های هدف
چارچوب تدوین احکام سیاستی
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13541_44e7b71957a4bfe9c036e655d7c86cec.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
تحلیلی بر نقش رسانه در رشد علم و فناوری
زهرا
آهنی امینه
محمدرضا
جعفری جلوه
علم محصول تاریخ و جامعه است و به همان میزان که به کار دانشمندان متعلق است به محیط اجتماعی نیز تعلق دارد. پیشرفت در علوم طبیعی با پیشرفت در علوم اجتماعی همراه خواهد بود و تکامل جامعه را در پی خواهد داشت. کشورها برای توسعه در هر زمینهای احتیاج به بسترسازی فرهنگی دارند. رسانهها به عنوان قوه چهارم جامعه مدنی (قضائیه، مقننه و مجریه) میتوانند نقش بسزایی در شکلگیری یک فرهنگ مناسب و محو فرهنگ نامناسب توسعه مورد بهره برداری سیاستگذاران قرار گیرد. نگاه رسانهها به علم و فناوری باید برگرفته از وضعیت جامعه باشد. نقش و کارکرد رسانه در فرایند گذار به جامعه توسعه یافته با دید راهبردی چیست؟ ما در این مقاله پس از بررسی مفاهیم فرهنگ وتمدن به بررسی تاریخ توسعه علم وفناوری از دید فرهنگی پرداخته سپس سیاستهای فرهنگی لازم برای توسعه علم و فناوری هم در زمینههای اجتماعی و هم در زمینههای ذهنی مردم بیان شده است. در مرحله بعد نقش و کارکرد مستقیم و غیرمستقیم رسانهها را بررسی کرده به ارائه راهکارهای عملیاتی در این زمینه پرداختهایم. جریان افکار عمومی بدست رسانهها بخصوص رسانه ملی میباشد. درگیر کردن آنان با مسایل علم و فناوری میتواند به عمومی کردن آن کمک کرده آن را تبدیل به خواست و مطالبه مردمی کند. بررسیها نشان میدهد که انعکاس منازعات علمی در بستر جامعه، انعکاس سخنرانیهای عمومی و تخصصی، حمایت سیاستمداران، تبلیغ نشریات علمی و تألیف مطالب به زبان ساده و عامه فهم، استفاده از آموزههای مذهبی و هنر، نمایش نقش زنان فرهیحته، انتشار نقش معترضان، ا نتشار ایده های غیرمتعارف، فیلم و نمایش .... از مجموعه عاملهای مهم فرهنگی در رشد علم و فناوری شناخته شدهاند. بنابراین توجه به این عناصر از سوی متولیان رسانهای موجبات پیشرفت سریع فناوری و فراگیری دانش، زمینه ساز ورود به عصراطلاعات و تشکیل جوامع دانش بنیان را به همراه خواهد داشت. روش تحقیق نویسندگان مرور اسنادی و مصاحبه با نخبگان بوده است.
سیاستهای فرهنگی
رسانه
پارادیم ذهنی علم و فناوری
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13542_b487c0a2749692690b35f74b333288e4.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
نگاهی تحلیلی به عملکرد نظام ثبت اختراع ایران
سید کامران
باقری
اهمیت فزاینده نوآوری در پیشرفت و توسعه اقتصادی کشورها؛ سیاستگذاری برای بهبود عملکرد نظام ملی نوآوری را به بخشی مهم از کارکرد حاکمیت در کشورهای پیشرو تبدیل کرده است. نظام ملی ثبت اختراع نیز یکی از ارکان نظام نوآوری است که نقش ویژهای را در این نظام بازی میکند و هرگونه کاستی و ناکارایی آن میتواند تأثیراتی مخرب بر فعالیتهای نوآورانه بنگاههای تولیدی و خدماتی کشورها بر جا بگذارد و به رقابتپذیری ملی آسیب برساند. در این مقاله برای نخستین بار عملکرد نظام ثبت اختراع ایران با توجه به کارکردهای پذیرفته شده آن و همچنین نگاهی به قانون و نتایج پژوهشی در جزئیات آمار ثبت اختراع ایران، مورد تحلیل قرار میگیرد. همانگونه که این تحلیل نشان میدهد، عملکرد نامناسب نظام ثبت اختراع به آرامی پایههای این نظام ملی را سست میکند و نتایج این امر با روند پیشرفت کشور در علوم و فناوری همخوانی نداشته است.
نظام ثبت اختراع
کارکرد
اطلاعات اختراعات
نوآوری
ایران
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13543_ad89487d2760eeee9571845f75d4b442.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
مدیریت داراییهای فکری در پژوهشگاههای دولتی ایران : یک مطالعه چند موردی
مهدی
گودرزی
الهه السادات
اسماعیلی
امروزه تغییرات سریع در نیازهای مشتریان، خلق، توسعه و بهرهبرداری از داراییهای فکری را به موضوعی کلیدی درتوسعه فناوری تبدیل کرده است. یکی از نهادهای اصلی توسعهدهنده فناوری در اغلب کشورها، پژوهشگاههای دولتی هستند. اما نگاهی به دستاوردهای پژوهشگاههای دولتی ایران سالهای گذشته نشان میدهد که با وجود توانمندیهای فراوان در انجام پژوهش، بسیاری از آنها در امر مستندسازی و مدیریت داراییهای فکری ناموفق عمل کردهاند. بنابراین هدف اصلی این تحقیق، بررسی نحوه مدیریت داراییهای فکری در پژوهشگاههای دولتی ایران و شناسایی مشکلات و کاستیهای موجود است. به همین سبب در این تحقیق پس از مروری گذرا بر ادبیات تحقیق و طبقهبندی برخی از مفاهیم ارائه شده در حوزه مدیریت داراییهای فکری، با بررسی فعالیتهای سه پژوهشگاه دولتی ایران در زمینه مدیریت مالکیت فکری، توصیهها و ملاحظاتی به مدیران و سیاستگذاران فعال در عرصه توسعه علم و فناوری کشور برای افزایش موفقیت مدیریت داراییهای فکری در پژوهشگاههای دولتی کشور ارائه شده است.
مدیریت داراییهای فکری
پژوهشگاه دولتی
پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی
پژوهشگاه صنعت نفت
پژوهشگاه علوم و فناوری
رنگ و پوشش
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13544_6bf30b594ab821654e4fadaa41bf774f.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
نقش اعتبار سازمانی دانشگاه و اثر هالهای بر تجاریسازی دستاوردهای تحقیقاتی
امین
پژوهش جهرمی
جواد
پورکریمی
هدف از این پژوهش، مطالعه نقش اعتبار سازمانی دانشگاه و اثر هالهای بر تجاریسازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی است. اعتبار دانشگاهی افزون بر تاثیرات مستقیمی که در دسترسی به منابع مالی و انسانی دارد، به صورت غیرمستقیم نیز به شکل اثر هالهای نیز بر موقعیت نهادی دانشگاه تاثیرگذار است. به عنوان مثال، اثر هالهای ناشی از اعتبار دانشگاه در حوزه آموزش و پژوهش میتواند موجب موفقیت تلاشهای تجاریسازی دانشگاه شود. این مقاله در پی شناخت همین رابطه است که موجب درک صحیحتر پدیده تجاریسازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی میشود. لذا با بهرهگیری از ادبیات موجود در حوزه اعتبار سازمانی دانشگاه و تاثیر اثر هالهای بر تجاریسازی دانشگاهی و استفاده از روش تحقیق فراترکیب نتیجه میگیرد ویژگی فنی به تنهایی برای موفقیت تجاریسازی و انتقال فناوری دانشگاهی کافی نیست. در واقع تجاریسازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاهی نه تنها تابعی از ویژگیهای فناوری و اختراع، بلکه تابعی از بافت اجتماعی است که در آن این کنش رخ میدهد. به بیان دیگر، دانشگاههای معتبر توان تجاریسازی بیشتری دارند، نه تنها بدان علت که فناوری بهتری تولید میکنند، بلکه از آن رو که معتبرترند.
تجاری سازی دستاوردهای تحقیقات دانشگاه
اعتبار سازمانی
اثر هاله ای
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13545_54d2c8e7353d7f6ce7264bc986985e87.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
بررسی مطالعات استنادی پروانه های ثبت اختراع
محمد
توکلی زاده راوری
فرامرز
سهیلی
پروانههای ثبت اختراع، تنها مدارک انتشاراتی هستند که 80% از دانش فنی در آنها است. کارکرد آنها، فراتر از آشنایی با یک اختراع است. از این مدارک میتوان در مطالعاتی مانند تحلیلهای استنادی بهره برد. با توجه به این مسئله، مطالعه حاضر، با هدف بررسی پژوهشها و پیشینههای مرتبط به تحلیل استنادی پروانههای ثبت اختراع انجام شده است. روش مطالعه توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی-کتابخانهای است. در این مطالعه، بیشتر به آثار فرانسیس نارین از پیشگامان فن سنجی و سایر آثاری که رابطه استناد دهی و استناد گیری با او دارند، توجه شده است. تحلیل ذهنی منابع مورد مطالعه نشان داد که می توان موضوعات مرتبط به تحلیل استنادی پروانههای ثبت اختراع را به چهار دسته تقسیم کرد: 1- اقتصاد و بازار، 2- جریان دانش، 3- سنجههای استنادی و 4- اعتبار و اهمیت مطالعات استنادی. هر یک از این موضوعات به نوبه خود به موضوعات ریزتری تقسیم میشود.
فن سنجی
تحلیل استنادی
تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع
شاخص های فن سنجی
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13546_53c3b0070a04762f010141e8a804c538.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1392
23
55
آینده پژوهی در آموزش عالی: شرایط و ویژگی های دانشگاه های سرآمد در آینده
رضا
مهدی
تغییر دائمی، قانون ثابت حاکم بر جهان است و در شرایط تغییر، بقای هر موجود و ارگانیسم طبیعی و اعتباری وابسته به سازگاری و انطباق با شرایط تحولی زیستبوم و محیط پیرامونی است. در جهان پویا بخشهای مهمی از آموزش عالی و دانشگاهها بهصورت نهادهای محافظهکار تقریباً ایستا باقیمانده است. امروزه، با توجه به افزایش نرخ تغییر و ظهور عصر دانش، موج آیندهپژوهی در نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری، گسترش یافته است. از دو دهه گذشته، همسو با تحولات جامعه و به منظور خلق آینده مطلوب و سیاستگذاری و برنامهریزی بلندمدت نظام دانشگاهی، آیندهپژوهی در آموزش عالی، اهمیت و ضرورت پیدا کرده است. در این مقاله، با استفاده از روش مرور و تحلیل برخی از اسناد آیندهپژوهی، شرایط، زمینه، الزامها، دستاوردها و ویژگیهای دانشگاههای سرآمد در آینده بهعنوان ابزار تفکر درباره آینده آموزش عالی و نهاد دانشگاه، شناسایی و ارائه شده است.
آموزش عالی
آینده پژوهی
دانشگاه سازگارشونده
دانشگاه آینده
2013
09
23
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13547_b02805ddd41ded5012e75a994abea635.pdf