2024-03-28T17:46:22Z
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=441
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
چشمانداز کارکردهای نظام آموزش عالی با رویکرد مدیریت منطقهای در آینده
سحر
کوثری
هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل کارکردهای نظام آموزش عالی با رویکرد مدیریت منطقهای است. به منظور نیل به این هدف، از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق مدیرکلها و کارشناسان ارشد معاونتهای آموزشی و پژوهشی بود که بر اساس اشباع نظری دادهها، تعداد 11 نفر از آنها به صورت رو در رو مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای گردآوری دادهها از روش مصاحبه عمیق و برای تحلیل آنها از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد کارکردهای قابل واسپاری نظام آموزش عالی به مناطق در آینده در کارکردهای پژوهشی (ساماندهی طرحهای پژوهشی منطقهای، ساماندهی تسهیلات پژوهشی، ایجاد و توسعه واحدهای پژوهشی و مراکز فناوری، انتخاب پژوهشگران برتر، صدور مجوز و تعیین اعتبار نشریههای علمی، صدور مجوز و ارزیابی انجمنهای علمی، ایجاد و توسعه آزمایشگاههای منطقهای و نظارت بر کیفیت خروجی)، کارکردهای آموزشی شامل (برنامهریزی کلان آموزش عالی، ایجاد، ادغام و حذف رشتهها، ایجاد، ادغام و حذف مراکز آموزش عالی، نظارت بر کیفیت ارائه رشتههای درسی در مراکز آموزش عالی، نظارت بر پیامدهای رشتههای تحصیلی و ...)، کارکردهای فرهنگی دانشجویی شامل (برنامهریزی، تصویب و اجرای نقل و انتقالات دانشجویی در سطح منطقه، شناسایی و هدایت استعدادهای درخشان دانشجویی در سطح منطقه و ...) و کارکردهای ستادی (تشکیل کمیسیونهای موارد خاص در سطح منطقه، فرایند جذب و انتقال اعضای هیئت علمی، بررسی و تصویب سیاست حمایت ویژه از اعضای هیئت علمی در سطح منطقه، گزینش دانشجویان و کارکنان و اعضای هیئت علمی در سطح منطقه) است.
آموزش عالی
مدیریت منطقهای
وزارت علوم
تحقیقات و فناوری
کارکردها
2019
11
22
1
18
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13786_70daffc58a1d3861266856ff068edce2.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
بررسی راهکارهای عملیاتیسازی مدیریت منطقهای در سند آمایش آموزش عالی کشور
رضا
نقی زاده
سند آمایش آموزش عالی کشور به عنوان یکی از مهمترین سندهای سیاستی است که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. بر اساس این سند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف به پیادهسازی رویکرد مدیریت منطقهای در آموزش عالی کشور شده است. پیادهسازی سند مذکور میتواند نوعی از بازآرایی و اصلاح ساختاری نظام آموزش عالی در کشور باشد. یکی از مهمترین مواد این سند مرتبط با مدیریت منطقهای آموزش عالی در قالب 10 کلان منطقه است. مهاجرت به این 10 کلان منطقه در حوزه آموزش عالی نیازمند راهکارهای اصلاحی متعددی است که در این پژوهش به 4 دسته راهکار اصلی مرتبط با آن اشاره شده است. روش این پژوهش بر اساس مطالعه ادبیات، مرور شواهد و رویدادها و مصاحبه با متخصصان است. بر این اساس 4 دسته اصلی از راهکارها شامل راهکارهای اصلاحی قانونی، ساختاری، درون نهادی و مالی مورد بررسی قرار گرفته است. زیر هر دسته، راهکارهای پیشنهادی تبیین شده است.
سند آمایش آموزش عالی
مدیریت منطقهای
2019
11
22
19
27
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13787_aad38997501640bfef4e317ffb1e7359.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
مروری بر نقش شهرداریها و دولتهای محلی در توسعه اکوسیستم نوآوری منطقهای و شهری (مطالعهای تطبیقی با تمرکز بر شهر تهران)
محمد صادق
صارمی
کیارش
فرتاش
محمد
فیروزجایی
علیاصغر
سعدآبادی
نوآوری و پویایی در اقتصادهای محلی و منطقهای تغییرات و تحولات گستردهای را به همراه دارد که موجب شده دولتهای محلی و شهرداریها، ایجاد ساختارها و تدابیر سیاستی متناسبی را در توسعه نوآوری دنبال کنند. در این راستا شهرها و دولتهای محلی که سرعت توسعه و بهکارگیری نوآوری در آنها گاهی بالاتر از سطح ملی است، نیز به این موضوع توجه دارد و موضع فعالی برای حمایت از نوآوری (در قالب شهر هوشمند، خلاق، نوآور و ...) اتخاذ کردهاند. بنابراین، مقاله حاضر با بررسی مبانی نظری نوآوری شهری، چارچوبی برای حمایت، توسعه و انتشار نوآوری پیشنهاد میکند که شامل ابعاد افراد و استعدادها و کسبوکارهای نوآور، زیرساختها (شهر هوشمند و ارتباطات)، سیاستگذاری و حکمرانی، شکلدهی به بازار و تحریک تقاضا (تقاضای شهرداری و دولت، کسبوکارها و شهروندان)، استقرار، مکانهای تجمع، همافزایی و شبکهسازی، سرمایه و تأمین مالی، زیرساخت تجاریسازی، آموزشی و پژوهشی و فرهنگ و ترویج است. بر این اساس برای شهرداری به نقشهایی به عنوان متولی نوآوری شهری، نقشهای شکلدهنده بازار و تحریککننده تقاضای نوآوری فراهمکننده بستر توسعه کسبوکارهای نوآور، منبع تأمین مالی و سرمایه، مروج فرهنگ نوآوری و کارآفرینی، فراهمکننده زیرساخت فیزیکی، فراهمکننده زیرساخت تجاریسازی، آموزشی، پژوهشی و حامی استقرار، مکانهای تجمع همافزایی و شبکهسازی پیشنهاد شده و با تمرکز بر تهران مورد بررسی قرار گرفته است.
نوآوری شهری
نوآوری منطقهای
شهرداری
اکوسیستم کارآفرینی
2019
11
22
27
41
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13788_1b7f98055c7efbe521f26cbf73c712f5.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
آسیبشناسی آمایش آموزش عالی در ایران؛ اولین گام حکمرانی منطقهای
داود
قرونه
اکبر
حیدری تاشهکبود
فاطمه
ثنائیپور
آموزش عالی ایران طی سالهای گذشته از رشد کمی قابل توجهی برخوردار بوده است. اما از سوی دیگر، رکود در بازار کار دانشآموختگان دانشگاهی و فقدان بهرهگیری از ظرفیتهای منطقهای باعث توجه هرچه بیشتر به مقوله آمایش و حکمرانی منطقهای آموزش عالی شده است. مطالعات آمایش آموزش عالی ایران طی دهههای گذشته در چند مرحله انجام شده است اما نتوانسته مبنایی برای برنامهریزی توسعه آموزش عالی کشور قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف آسیبشناسی آمایش آموزش عالی در ایران با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهرهگیری از روش مطالعه اسنادی- کتابخانهای انجام شده است. برای این منظور، با استفاده از روش مرور نظاممند، ابتدا گزارشها، نتایج پژوهشهای موجود و تجارب ثبتشده در این حوزه مورد مطالعه قرار گرفت. سپس، با استفاده از روش تحلیل تفسیری سعی شد آسیبهای موجود در آمایش آموزش عالی کشور مورد شناسایی و دستهبندی قرار گیرد. نتایج حاصل از تحلیل اسناد موجود نشان میدهد که مهمترین آسیبهای آمایش آموزش عالی کشور عبارتاند از: تغییر در رویکرد مطالعات، مسائل فرهنگی، بخشینگری، کمیگرایی، تمرکزگرایی و تسلط نظام دیوانسالارانه مرکزی، تأثیرپذیری از جریانهای سیاسی، دیدگاه اثباتگرایانه سیاستگذاران و مجریان، و فقدان چارچوب عملی در طراحی و اجرا. مطالعات آمایش آموزش عالی میتواند ضمن فراهم آوردن زمینههای توسعه علمی پایدار از طریق استفاده بهینه از ظرفیتها و مزیتهای نسبی منطقهای کشور، نقش مهمی نیز در بهبود حکمرانی منطقهای داشته باشد.
آموزش عالی
آمایش فضایی
مزیتهای منطقهای
حکمرانی منطقهای
2019
11
22
43
54
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13789_a5309534246e93e0a9c7ad219b582f7c.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
سنجش فضایی اقتصاد دانشبنیان در استانهای مختلف ایران (رویکرد شاخص ترکیبی)
محمد
غفاری فرد
هاشم
ملکی نصر
اقتصاد دانشبنیان، اقتصادی است که بر مبنای تولید، توزیع و کاربرد دانش پایهگذاری شده است و سرمایهگذاری دانشمحور در آن اهمیتی کلیدی دارد. دستیابی به اقتصاد دانشبنیان مستلزم سرمایهگذاری در حوزه نیروی انسانی و تدوین سیاستهای متمرکز بر تحقیق و نوآوری است تا در نهایت بتوان از طریق کارآفرینی و ایجاد صنایع کوچک، متوسط و بزرگ دانشبنیان به اهداف کلان اقتصادی و اجتماعی در مناطق دست یافت. با توجه به اهمیت اقتصاد دانشبنیان، دراین مقاله به سنجش و رتبهبندی آن در استانهای مختلف ایران با رویکرد شاخص ترکیبی بر اساس روش تلفیقی تحلیل سلسلهمراتبی- تاپسیس پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد استانهای تهران، سمنان، کرمان و اصفهان به ترتیب در رتبه اول تا چهارم از لحاظ اقتصاد دانشبنیان برخوردارند و آخرین رتبه شاخص ترکیبی اقتصاد دانشبنیان به ترتیب به استانهای لرستان، خراسان شمالی، آذربایجان غربی و کردستان اختصاص دارد. با توجه به نقش و اهمیت شرکتهای دانشبنیان، پژوهشهای کاربردی، اختراعها و نیروی انسانی متخصص به ویژه در دوره تحصیلات تکمیلی در توسعه اقتصاد دانشبنیان در استانها، سیاستگذاران باید در برنامههای اجرایی سند آمایش آموزش عالی کشور در راستای ارتقای این شاخصها در استانهای کمتر توسعهیافته توجه کافی داشته باشند.
اقتصاد دانشبنیان
شاخص ترکیبی
تحلیل سلسلهمراتبی و تاپسیس
2019
11
22
55
72
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13790_471e073301aec5098a1f5df7e5842911.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
بررسی انتشارات علمی استان آذربایجان شرقی و دلالتهای آن برای سیاستگذاری منطقهای علم و فناوری
سید محمدحسین
شجاعی
سید حامد
مزارعی
توسعه و انتشار دانش از کارکردهای اساسی نظامهای منطقهای نوآوری است و تحلیل انتشارات علمی یکی از ابزارهای مطالعه و ارزیابی این کارکردها است. هدف این پژوهشِ کاربردی که با روش مطالعات اسنادی و کتابسنجی انجام شده است، مطالعه منطقهای انتشارات علمی در استان آذربایجان شرقی و بررسی میزان تطابق موضوعهای این انتشارات با اولویتها و مسائل استان است. در این مطالعه مقالههای پژوهشی دانشگاههای استان آذربایجان شرقی مورد بررسی قرار گرفته است که طی یک دهه گذشته در دو پایگاه استنادی آیاسسی و وب آو ساینس نمایه شدهاند. یافتهها نشان میدهد مجموع تعداد انتشارات علمی استان پس از سال ۱۳۹۵ روندی نزولی دارد. بیشترین تعداد انتشارات علمی مربوط به زمینه علوم پایه و پزشکی است (64 درصد) و زمینه هنر و علوم انسانی و اجتماعی- با وجود تعداد بالای دانشجویان- کمترین سهم از مجموع مقالههای استان (11 درصد) را به خود اختصاص میدهد. موضوعهای نمایه شده انتشارات علمی در دو پایگاه استنادی آیاسسی (داخلی) و وب آو ساینس (بینالمللی) به طور عمده متفاوت است. از نظر انطباق موضوعهای انتشارات علمی با اولویتها و مسائل پهنههای استان، پهنه جنوب غرب وضعیت مطلوبی دارد؛ وضعیت پهنه مرکزی به نسبت مناسب است و پهنه شبستر در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. حوزههای فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ معدن؛ لجستیک و حملونقل نیازمند توجه بیشتری در پژوهشهای استان آذربایجان شرقی است.
انتشارات علمی
سیاست علم و فناوری
نظام منطقهای نوآوری
آذربایجان شرقی
2019
11
22
73
90
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13791_844700907dc2d54ac6ecfaa375ec36ae.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1398
29
3
سیاست توسعه منطقهای نوآوری در اتحادیه اروپا
یونس
محمدی
ضرورت توسعه فناوری و نوآوری منطقهای به عنوان یک اصل در توسعه مناطق کشور مورد پذیرش همگان است و با در نظر گرفتن توجه بیش از پیش سیاستگذاران و مسئولان کشور به مباحث توسعه منطقهای، درک صحیح از حدود و زوایای این مفهوم ضرورت دارد تا بر اساس آن بتوان به تحلیلها و پیشنهادهای سیاستی مناسب پرداخت. سیاستهای نوآوری منطقهای از منظر گذار تاریخی و ابزارهای مورد استفاده، در چهار نسل (مرحله) متوالی ظهور یافتند. همزمان با نسل سوم سیاستهای منطقهای نوآوری و متناسب با مبانی نظری نظام نوآوری منطقهای، در اتحادیه اروپا، استراتژیهایی مانند «برنامه فناوری منطقهای»1 (که بعدها تحت عنوان استراتژی نوآوری منطقهای2 شناخته شد)، «استراتژیها و زیرساختهای انتقال فناوری و نوآوری منطقهای»3، «پروژه انتقال فناوری»4 و «سیاست توسعه پژوهش و فناوری»5 ایجاد شدند. آخرین نسخه این استراتژیها تخصصیسازی هوشمند نام گرفته است. در این استراتژی با تکیه بر قابلیتهای منطقه، به دنبال تقویت مزیتهای رقابتی منطقه، همچنین کشف کارآفرینیهای نوظهور در وسعت بینالمللی است. استراتژیهای پژوهش و نوآوری با هدف تخصصیسازی هوشمند6، استراتژیهای ملی یا منطقهای نوآوری است که اولویتها را به منظور ساخت مزیت رقابتی از طریق توسعه و تطبیق پژوهش و نوآوری در راستای نیازهای کسبوکار برای استفاده از فرصتهای در حال ظهور و توسعه بازار به شیوهای منسجم مشخص میکند، که در این صورت از تکرار و تلاشهای جداگانه اجتناب میشود. در این مقاله تلاش خواهد شد ضمن مفهومشناسی این استراتژی، زمینه سیاستی مورد نظر و همچنین ابعاد و مراحل آن تشریح شود
تخصصیسازی هوشمند
استراتژی و سیاست نوآوری منطقهای
استراتژیهای پژوهش و نوآوری با هدف تخصصیسازی هوشمند
2019
11
22
91
108
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13792_888d9fe55c4e1de62df865061e72118e.pdf