2024-03-28T14:30:17Z
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=466
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
سخن سردبیر
سخن سردبیر، سخن سردبیر، سخن سردبیر
سخن سردبیر
2021
05
22
5
6
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13926_4066910b5653e9e11b54ff034fc8946e.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
مالکیت فکری در پروژه های تحقیق و توسعه مشارکتی با بودجه عمومی
سمیرا
ندیر خانلو
مهدی
گودرزی
آرش
موسوی
محمد
ابویی اردکان
سپهر
قاضی نوری
مسائل مرتبط با دارایی ها و مالکیت فکری در حوزه پژوهش و نوآوری نقش مهمی ایفا می کنند. بویژه در مورد پژوهش ها و پروژه هایی که با مشارکت مؤسسات پژوهشی، دانشگاه ها و بخش های مختلف انجام می گیرند و نحوه شناسایی، مدیریت و تعیین مالکیت فکری نتایج و نوآوری های ایجاد شده، نیازمند تدابیر ویژه ای است؛ تا هم منافع کلیه طرف ها حفظ شود و هم بیشترین بازده حاصل شود. در این پژوهش به بررسی مسائل مرتبط با دارایی های فکری پروژه های تحقیق و توسعه مشارکتی که علاوه بر مشارکت نهادهای پژوهشی و صنایع، از بودجه های عمومی و دولتی هم بهره مند هستند، پرداخته شده است. به این منظور مطالعه تطبیقی بین دو نمونه از برنامه های جاری در سطح جهان یعنی برنامه افق 2020 اتحادیه اروپا و برنامه مراکز پژوهش مشارکتی استرالیا انجام شده است. این دو برنامه به دلیل سابقه طولانی و بهبود مستمر در تنظیمات مرتبط با دارایی ها و مالکیت فکری برای انجام مطالعه، انتخاب شده اند و کلیه اسناد و مستندات مرتبط با دارایی های فکری در این برنامه ها مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس مطالعه تطبیقی انجام شده مراحل، گام ها و مسائل اصلی مرتبط با دارایی ها و مالکیت فکری در این گونه پروژه ها استخراج شده است که شامل سه مرحله پیش از آغاز، اجرا و پایان مشارکت هستند. این مراحل به ترتیب مشتمل بر پنج، سه و سه گام هستند که در هر گام مسائل اصلی و مهم مورد توجه در رابطه با دارایی ها و مالکیت فکری شناسایی شده اند. این مسائل شناسایی شده در هر گام و مرحله، می توانند راهنمای عملی برای مدیریت دارایی های فکری در طرح ها و پروژه های تحقیق و توسعه مشارکتی باشند که از طریق منابع و بودجه های عمومی تأمین مالی می شوند؛ تا از این طریق کلیه جوانب مربوط به دارایی های فکری و همچنین منافع و اهداف طرف های مشارکت مدنظر قرار گرفته و به نحو شایسته تأمین گردد.
تحقیق و توسعه مشارکتی
مالکیت فکری
برنامه افق 2020
برنامه مراکز پژوهش مشارکتی
بودجه عمومی
2021
05
22
1
19
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13886_1732662beac59cd901a1cae99b2ed536.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
بیان ماهیت و ارایه مدل استقرار ناحیه نوآوری: پژوهشی فراترکیب با استفاده از متن کاوی
امیر
عسگری
علی
خورسندی طاسکوه
سعید
غیاثی ندوشن
سید سروش
قاضی نوری
محمدصادق
خیاطیان یزدی
نواحی نوآوری به عنوان ماهیت های ایجادکننده و اشاعه دهنده زیست بوم نوآوری در سال های اخیر بسیار مورد توجه دانشگاهیان، پژوهشگران، سیاست گذاران و کسب وکارها قرارگرفته اند. این پژوهش قصد دارد تا با نگاهی عمیق به زیرساخت های ایجاد کننده نواحی نوآوری، درک کاملی از رویکردهای اصلی ایجادکننده آنان، ماهیت و خط سیر زمانی توسعه و درنهایت مدل استقرار آنان بپردازد. به دلیل ماهیت چندرشته ای و چند بعدی ادبیات پیشین، این پژوهش از روش فراترکیب استفاده می نماید. حجم زیاد مطالب و نیاز به دقت کافی، ما را برآن داشت تا از روش نوین داده کاوی نیز برای استخراج گویه ها و بررسی بسامدتکرار آن ها در منابع استفاده نماییم. یافته های این پژوهش در گام نخست، شاخص های مورد نیاز برای ایجاد زیست بوم نوآوری منتج به ناحیه و در گام دوم، مفهوم، ماهیت، پاردایم های ایجادی و توسعه ای و در نهایت مدل استقرار ناحیه نوآوری بر اساس پارادایم های بالادستی را آشکار می سازد. دستاوردهای این پژوهش برای علم ورزان، سیاست گذاران و افراد اجرایی فعال در حوزه های آموزش عالی، کسب وکار و فناوری از آن جهت مهم است که نقش، جایگاه، زنجیره ارزش و زیرساخت های تمامی عناصر را در کنار هم و در یک نظام یکپارچه به تصویر می کشد.
ناحیه نوآوری
زیست بوم نوآوری
سیاست گذاری فناوری
آموزش عالی
مدیریت نوآوری
2021
05
22
21
41
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13883_2b731bcb43d9493e372972dba0398927.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
نوآوری مسئولانه مشخصه ها، چالش ها و ساز و کارهای پیاده سازی آن
لیلا
منصوری فر
مژگان
سمندر علی اشتهاردی
نوآوری مسئولانه به معنای احساس مسئولیت تمام ذینعان یک نوآوری در قبال اثرات اجتماعی، اخلاقی و زیست محیطی آن است. روند شتابان شکلگیری نوآوریها و گستردگی و نرخ بالای نفوذ آنها، خصوصا در حوزههای زیست فناوری و فناوریهای ارتباطات و اطلاعات، اتخاذ رویکرد نوآوری مسئولانه را ضروری میسازد. مقاله حاضر، با هدف معرفی و ترویج این مفهوم، به روش توصیفی- مروری و بر مبنای مطالعات کتابخانهای و بررسی متون و ادبیات این حوزه تدوین شده است. این پژوهش، ضمن تعریف دقیق مفهوم نوآوری مسئولانه و بررسی سیر تکامل آن، به چالشها و ساز و کارهای پیاده سازی آن میپردازد. یافتههای مقاله حاکی از آنست که در نوآوری مسئولانه، جهتدهی به نوآوری، پیش از پیدایش آن (رویکرد پیشنگر) از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از جهتدهی، فراتر از کاهش اثرات زیانبار اجتماعی، اخلاقی و زیست محیطی نوآوری است: جهت-دهی به نوآوریها برای رفع ابرچالشهای جامعه و کمک به نوآوران، از ابتدای فرآیند نوآوری برای لحاظ کردن دغدغهها و معیارهای پذیرش اجتماعی و در نتیجه پیشگیری ازعدم استقبال جامعه و شکست نوآوری است. نکته مهم دیگر مورد تاکید این مقاله اینست که از آنجاییکه در نوآوری مسئولانه، تنها ناظر بر نوآوری، نهاد متمرکز حاکمیتی (دولتی) نیست، بلکه کلیه ذینفعان یک نوآوری مسئول هستند، شفاف بودن فرآیند نوآوری برای همه ذینفعان، ضروری است و برای برقراری این مهم، وجود قوانین مالکیت فکری از اهمیت ویژهای برخوردار می-گردد. ضرورت ایجاد حکمرانی نوآوری در برقراری نوآوری مسئولانه، از دیگر نکات مورد تاکید این مقاله است که با تسهیل در مشارکت ذینفعان و به کارگیری منشور اخلاقی، استانداردها و مجوزها امکانپذیر میگردد.
نوآوری مسئولانه
ذینفعان
پذیرش اجتماعی
2021
05
22
43
58
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13882_a5d9d65ef5d771a258eea8cecb6906f1.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
علم باز و اخلاق: تبیین ظرفیتها، و موانع دستیابی
شیما
مرادی
ساجده
عبدی
هدف: تاکید علم باز بر شفافیت در ارائه داده، روش، یافته هر اقدامی است که در چرخه علم صورت می-پذیرد، و میکوشد تا از تعصب، تبعیض، سوگیری سهوی، و عمدی جلوگیری کند، لیکن نیل به علم باز به-صورت همهجانبه، ممکن است نگرانیهایی را از بُعد اخلاقی ایجاد نماید. این اثر ضمن تبیین علم باز، به بررسی ظرفیتها، و موانع دستیابی به آن در جوامع پرداخته، مباحث اخلاقی پیرامون آن را موشکافانه بررسی کرده، و توصیههای سیاستی مربوط به اخلاقِ علم باز را پیشنهاد داده است. روش: مقاله حاضر به روش کتابخانهای و مبتنی بر بوده است، و نمونههای عملیِ رویایی علم باز و اخلاق در چرخه علم در دنیا را ارائه داده است. یافتهها: علم باز حرکتی همهجانبه است تا تمام اجزاء یک فعالیت یا اثر علمی از ابتدا تا انتها برای همه اقشار جامعه در دسترس باشد، و سه مولفه اصلی داده باز، ارتباطات علمی باز، و دسترسی آزاد را در بر میگیرد. اجرای همه جانبه علم باز نیازمند بسترسازی و فرهنگسازی در میان همه ارکان جامعه، از تولیدکننده علم تا مخاطبان آن است. نتیجهگیری: علم باز ترویج شفافیت، تکرارپذیری نتایج، و افزایش دامنه انتشار علم را به دنبال دارد، و برای حصول این اهداف، توجه به ملاحظات حقوقی و اخلاقی الزامی است. بر این اساس، توصیههای سیاستی شدهاند تا جوامع بهسوی علمِ باز مسئولانه حرکت کنند.
علم آزاد
علم همگانی
اخلاق انتشار
سیاستها
علم بازِ مسئولانه
2021
05
22
59
72
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13812_da57cbf241355929b791aa8056572c4c.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
مطالعه تطبیقی راهبردها و سیاستهای امنیت انرژی کشورهای منتخب و درسآموختههایی برای ایران
علیرضا
نصر اصفهانی
ناصر
باقری مقدم
به نظر میرسد محققان تاکنون با رویکردی مقایسهای به اسناد راهبردی امنیت انرژی کشورهای پیشرو توجه نداشتهاند. بر این مبنا هدف این نوشتار، مطالعه تطبیقی راهبردها و سیاستهای امنیت انرژی کشورهای منتخب جهت ارایه درسآموختههایی برای امنیت انرژی ایران است. رویکرد این پژوهش مطالعه تطبیقی و هدف آن توصیفی-تطبیقی مبتنی بر مقالات، کتابها و اسناد راهبردی است. نمونه در دسترس در این مطالعه مشتمل بر هشت کشور شامل کشورهای پیشرو در شاخصهای امنیت انرژی شامل آمریکا، ژاپن، دانمارک، روسیه و بعضی از رقبای منطقهای ایران شامل ترکیه، رژیم صهیونیستی، عربستان، عراق و قطر انتخاب شده است. در این پژوهش پس از بررسی مسئله تحقیق، به مقایسه شباهتها و تفاوتها کشورهای مورد مطالعه از منظر سیاستهای امنیت انرژی پرداخته شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد مهمترین درسآموختههای کشورهای موفق در حوزه امنیت انرژی شامل توجه مستمر دولتها و درک ضرورت ارتقای امنیت انرژی در ذهن دولتمردان؛ توجه برنامهریزان و سیاستگذاران به تغییرات مفهوم و ابعاد امنیت انرژی و بازنگری راهبردها در بخش انرژی با توجه به شرایط جدید پیشرو؛ توجه به بافت و ظرفیتهای هر منطقه در سیاستگذاری در حوزه امنیت انرژی؛ هماهنگی، سازگاری و همراستایی سیاستها و راهبردهای تدوین شده در حوزه امنیت انرژی؛ و ساز و کارهای پیگیری و نظارت مشخص برای تقویت امنیت انرژی است.
امنیت انرژی
مطالعه تطبیقی
راهبردهای انرژی
2021
05
22
73
90
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13881_d65cb413ee7db6ce820bb33de532d5e3.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
اثر شاخص ترکیبی اقتصاد دانشبنیان بر کنترل بیکاری (مطالعه موردی استانهای ایران)
محمد
غفاری فرد
هاشم
ملکی نصر
سید محمد
حاذق
اقتصادی که در ساختار آن دانش نهادینه شده باشد، میتواند مطابق با مقتضیات زمان، به مهارت و تخصص، خلاقیت و نوآوری دست یابد و کسب این ویژه گی ها موجب افزایش بهرهوری، افزایش درآمدها و اشتغال، رشد اقتصادی و کاهش بیکاری خواهد شد. بنابر این با توجه به اهمیت و کارایی دانش در ساختار اقتصادی، هدف این تحقیق؛ بررسی اثر شاخص ترکیبی اقتصاد دانشبنیان بر بیکاری در استانهای ایران میباشد که با استفاده از داده های سالهای ۱۳۹۰-۱۳۹۷ با رویکرد دادههای تابلویی از روش حداقل مربعات کاملا اصلاح شده، انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد که بین شاخص ترکیبی اقتصاد دانشبنیان و بیکاری، رابطه منفی و معنادار وجود دارد. به نحوی که باافزایش اقتصاد دانش بنیان در استان های ایران بیکاری کاهش می یابد. همچنین افزایش مخارج عمرانی دولت، تولید ناخالص داخلی و صادرات باعث کاهش نرخ بیکاری در استانها میشود و افزایش نابرابری و تورم در کشور اثر معکوس بر بیکاری دارد. بنابراین سیاستگذاران اقتصادی کشور درکنار سیاستهای توسعه صادرات و رونق اقتصادی در مناطق می بایست سیاستهای توسعه اقتصاد دانش بنیان را در دستور کار خود قرار دهند.
شاخص های ترکیبی اقتصاد دانشبنیان
بیکاری
داده های تابلویی
روش حداقل مربعات کاملا اصلاح شده
2021
05
22
91
108
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13885_ccdc3ccda9708ce4637a104a8f82c951.pdf
رهیافت
1027-2690
1027-2690
1400
31
1
مطالعه مروری از کاربردها و روشهای آیندهنگاری در سیاستگذاری سلامت: تجارب بینالمللی و اقتضائات ملی
محمدصادق
صدیقی
احمد
برومند کاخکی
سعید
اصغری
شهرام
توفیقی
هدف: اهمیت زمینههای مرتبط با حوزه سلامت بهعنوان دغدغه اصلی صاحبنظران، سیاستگذاران و متولیان نظام سلامت بر کسی پوشیده نیست. فقدان رویکرد آیندهنگرانه در سیاستگذاری و برنامهریزی سلامت کشور، احتمال ظهور مشکلات سیستمی و تبعات هزینهای را افزایش میدهد. آیندهپژوهی در سلامت با مطالعه، تحقیق و بررسی نظاممند معطوف به زمان آینده، عوامل کلیدی و محیط درون و برون سیستمی را شناسایی کرده و با اتکا به فهم ظرفیتهای آتی، کمک شایانی در امر تصمیمگیری مینماید. روش: در این مقاله نویسندگان با مرور طرحهای داخلی و خارجی آیندهپژوهی در سلامت و توسعه تحقیقاتی پیرامون آن، مهمترین و رایجترین روشهای آیندهاندیشی در حوزه سلامت را استخراج کرده و با استفاده از منطق ریختشناسی، نتایجی در خصوص حوزههای کاربری آنها گردآوری کردهاند. با توجه به نیاز سیاستمداران و تصمیمگیران عرصه سلامت کشور، در این مقاله اجمالاً مصادیق کاربردی و نحوه کاربست روشهای اصلی آیندهپژوهی در حوزه سلامت عرضه شده و بر اساس آنها و مصاحبههای خبرگانی و پنل کارشناسی، مقایسه صورت گرفته است. به کمک مطالعات مروری و تطبیقی، امکان مقایسه و تشخیص نقاط قوت و ضعف هر روش بهدست آمده است و نتایج آن در جدولی ارائه شده است. یافتهها و نتیجهگیری: کاربست روشهای آیندهپژوهی در نظام سلامت ملی ایران میتواند بهمنزله سیستم هشداردهندهای برای آگاهی از فرصتها و تهدیدات پیش از بحران، یا مطالعات پشتیبان و تصمیمیار نظام سلامت بهحساب آید. اگر فهم و تسلطی بر نحوه و شرایط پیادهسازی تکنیکها به وجود آید، آنگاه میتوان به مزیت آیندهنگری در نظام سلامت امیدوار بود و زمینهای برای جایگزین ساختن رویکرد پیشگیرانه بهجای واکنشگری در سیاستهای سلامت کشور ایجاد نمود.
آیندهنگاری
روشهای آیندهنگاری
تصمیمگیری
نظام سلامت
خدمات بهداشت و درمانی
2021
05
22
109
133
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13884_94ab791ecb0569a952e7f46c558ab2fd.pdf