مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
تاریخچه و عملکرد کمیسیون بیوتکنولوژیکی شورای پژوهش های علمی کشور
13332
FA
Journal Article
1970
01
01
کمیسیون بیوتکنولوژی شورای پژوهشهای علمی کشور در سال 1375 تشکیل گردید و از زمان تشکیل تاکنون اقدامات گوناگونی به انجام رسانده است که برخی از آنان عبارتند از: تشکیل کمیتههای تخصصی کمیسیون، کلیات پیشنهاد طرح ملی فناوریزیستی، طر شبکه آزمایشگاه ملی فناوریزیستی، انتشار نشریه کمیسیون بیولوژی، بررسی و تصویب طرحهای تحقیقاتی ملی و انجام طرح تعیین اولویتهای تحقیقاتی کشور از آنچه از نظر خوانندگان محترم میگذرد، گزارشی جامع از فعالیتهای کمیسیون مذکور میباشد.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13332_a745b21c5e2647989da8f752d1320b4b.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
تحلیلی بر وضعیت پژوهشی فناوری زیستی در کشور: ارزیابی وضع موجود، سیاست ها و راهکارها
13333
FA
Journal Article
1970
01
01
پژوهش به عنوان حلقه اول زنجیرۀ تولید فناوری، نقش اصلی را در بهرهیگری از فناوری زیستی ایفا میکند. فناوری زیستی در جهان به سرعت رو به پیشرفت است و بیم آن میرود سستی در این زمینه موجب گرفتاریهای جدی اقتصادی ـ اجتماعی در آینده نه چندان دور شود. بررسیها نشان میدهد علیرغم آنکه پژوهش در فناوری زیستی از کمبود نیروی انسانی، بودجه، امکانات و فقدان زیرساختارهای لازم رنج میبرد، با این وجود در کشور فعال بوده و عملکرد علمی و تولیدی قابل توجهی داشته است. در این مقاله، پس از ارزیابی وضعیت تشکیلاتی، بودجهای و عملکردی بخش پژوهش فناوری زیستی، مروری بر سیاستگذاریها در این زمینه صورت گرفته است. در انتها، به عنوان جمعبندی، راهکارهایی برای تقویت توان موجود در گسترش بهرهمندی از فناوریزیستی در برنامههای توسعه کشور ارائه شده است.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13333_b08010a3d5928f4006fe6b70f76a6f9c.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
آموزش فناوری زیستی در ایران
13334
FA
Journal Article
1970
01
01
در سدۀ بیست و یکم، تسلط بر فناوری زیستی، در تأمین نیازمندیهای جامعه بشری از جایگاه کلیدی و نقش محوری برخوردار گردیده است. مقطع زمانی کنونی در ترسیم جایگاه آینده کشورمان در جهان مرحلهای بحرانی محسوب میشود و در درک اصولی از وضعیت سالهای آینده در صحنههای علمی، سیاسی و اقتصادی جامعه بینالملل، مغز افزاری بودن بقاء اقتصادی و فرهنگی و احراز قابلیت رقابت در عرصههای اشاره شده را خاطرنشان میکند. در جوامع جویای موقعیت تکنولوژیک، نیروی انسانی ماهر و متخصص، با توان شرکت در فرآیندهای تحقیقاتی و ارائه راهکارهای نوین، به عنوان محور توسعه پایدار مورد تأکید قرار میگیرد. در این راستا وابستگی فناوری زیستی به توان فکری و تخصصی نیروهای انسانی آموزش دیده، به مراتب بیشتر است. همسو با رویکردهای تکنولوژیکی، اتخاذ سیاستهای آموزشی برای نیل به آموزش هدفمند نیروی انسانی مورد نیاز برای ایجاد و به جریان درآوردن فناوری زیستی، اجتنابناپذیر است و در آن دانشگاهها نقش محوری عهدهدار میباشند. ایجاد زیربنای مستحکم برای تأمین نیازمندیهای فناوری زیستی کشور در سالهای آینده، مستلزم، اقدام در جهت برنامهریزی متمرکز و سازماندهی ساختار آموزشی کارآمد، متناسب با اهداف برنامه ملی فناوری زیستی است. در این رهگذر، برآورد تعدادمتخصصین مورد نیاز برای سالهای آینده در کشور افزایش هدفمند ظرفیت و یا تعداد دورههای آموزش فناوری زیستی، منطبق با ملاکهای متضمن حفظ کیفیت آموزشی، از اقدامات ضروری در قالب تدوین «سیاستهای راهبردی آموزش فناوری زیستی» پیشنهاد میگردد.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13334_a5ece699ae798f5829ea74a64850999e.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
ایمنی زیستی و مسائل اجتماعی مرتبط با مهندسی ژنتیک
13335
FA
Journal Article
1970
01
01
اختصاص قریب به 60 ملیون هکتار از اراضی زراعی جهان به کشت گیاهان حاصل از مهندسی ژنتیک در سال 2002 که تولید، مصرف و رهاسازی میلیاردها تن «موجودات زنده دستورزی شده» را به دنبال داشته است برای آگاهان و تحلیلگران تردیدی را برجای نمیگذارد که این فناوری همچنان راه خود را برای سیطره بر جهان کشاورزی ادامه خواهد داد. اگرچه پیشرفتهای ناشی از مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی تحسینبرانگیز و غیرقابل انکار است، اما صدای منتقدین و احتیاطپیشگان را نیز باید شنید. این مقاله در تلاش است تا ضمن معرفی اجمالی دستاوردهای مهندسی ژنتیک در کشاورزی و فواید آن، دیدگاههای مخالفین این فناوری را نیز بیان کره و ضمن تجزیه و تحلیل آنها، به معرفی گروههای مخالف و انگیزههای مخالفت آنها، بپردازد. به طور کلی مهندسی ژنتیک دارای دو دستۀ مخالف است. «مخالفین مطلع و منطقی» و «مخالفین ناآگاه یا دارای غرض و غیرمنطقی». نگرانی های ابراز شده نیز از این دو دسته خارج نیست. نگرانی های ابراز شده توسط گروههای مخالف منطقی را میتوان در ملاحظات زیست محیطی، ملاحظات مربوط به سلامتی اناسن، دام و کشاورزی و ملاحظات اقتصادی و عمومی خلاصه نمود. مقررات زیستایمنی به عنوان دستاورد تعامل جهانی موافقین و مخالفین مهندسی ژنتیک و جایگاه فعلی آن در ایران و جهان معرفی شده و ساختار فرابخشی مناسب تشکیلات متولی این امر در ایران زیر نظر رئیسجمهوری پیشنهاد میشود
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13335_7fe4583611ec5b77cf3ab2166de4b4a1.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
دانشگاه مجازی
13336
FA
Journal Article
1970
01
01
فناوری اطلاعات، همانگونه که بسیاری از محورهای زندگی را متحول کرده، آموزش عالی را نیز با تغییرات شگرفی روبرو نموده است. مؤسسات آموزش عالی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، برنامههای چندرسانهای اثربخش و پیچیدهای را ارائه میکنند. دانشگاه مجازی به صورت پدیدهای درآمده که دسترسی به آموزش عالی را افزایش میدهد. این پدیده تا حدودی راه خود را به دنیای دانشگاه باز کرده است. تأثیر فناروی اطلاعات بر آموزش و یادگیری عمیقتر و شگرفتر از آن بوده است که افراد در آموزش عالی تصور کنند. دانشگاههای ایران نباید این تحولات را نادیده بگیرند. در این مقاله تأثیر فناوریهای ایجاد شده شامل اینترنت و شبکل جهانگستر، بر آموزش عالی، و همچنین ظهور و افول برخی از دانشگاههای مجازی، تأثیرات احتمالی فناوری اطلاعات بر آموزش و یادگیری و تأثیر فناوری اطلاعات بر تعاملات جامعۀ دانشگاهی به بحث گذاشته میشود. در این نوشتار، پیشنهاد شده است چنانچه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشگاهها بخواهند به منظور تدوین مطالب و درسنامهها، با هدف اثربخش کردن آموزش عالی، از این فناوریها بهره ببرندف باید خواستار سرمایهگذاری عظیمی در فناوری اطلاعات شوند. این سرمایهگذاری موجب غنای آموزش عالی و بهبود دانشپژوهی در جامعه دانشگاهی میشود و در نهایت، موجب ارتقای کیفیت دانشگاههای ایران میگردد. رویکرد دانشگاه مجازی برای افزایش دسترسی و بالا بردن کیفیت آموزش عالی، سیاستی مقطعی است و پیش از اجرای آن باید مطالعات و تأملات فراوانی صورت گیرد. در این مقاله برخی پیشنهادها به منظور تدوین و طراحی زیربناهای فناوری مناسب اطلاعات ارائه شده است.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13336_42874a3b2f261d7f85d06d92b8fac998.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
دانشگاه باز و آموزش از راه دور
13337
FA
Journal Article
1970
01
01
در این نوشته سعی شده است بعد از تعریف برخی مفاهیم بنیادی از قبیل آموزش از راه دور، آموزش مکاتبهای و دانشگاههای باز به بررسی تاریخچه آموزش از راه دور پرداخته شود که در این بخش توضیح داده میشود که آموزش از راه دور چهار مرحله را پشت سر گذاشته است مرحله اول، آموزش مکاتبهای بوده در مرحله دوم آموزش رادیویی به آن اضافه گردیده است با بکارگیری تلویزیون آموزش از راه دور وارد مرحله سوم خود شد و در مرحله چهارم یا مرحله فعلی، رایانه با توانایی شگفتانگیز خود توانست آموزش از راه دور را ورای تمامی محدودیتهای زمانی و آموزش مکانی که در گذشته تصور میشد قرار دهد. در قسمت دیگری از این بخش به تایخچه آموزش از راه دور در ایران نیز پرداخته شده است و سپس انواع مؤسسات آموزش از راه دور شرح داده شده است: نوع اول مؤسساتی است که روش تدریس آنها اصولاً بر پایه آموزش از راه دور و بهرهگیری از وسایل جانبی این نوع آموزش طرحریزی شده است و در نوع دوم آموزش از راه دور تنها مکمل برنامههای آموزشی سنتی حضوری است. در بخش دیگر مقاله به نقش آموزش از راه دور در توسعه کشورها پرداخته شده است و در پایان نیز استراتژیهای مختلف جهانی برای گسترش آموزش از راه دور به معرفی برخی از انجمنهای مختلف و مهم بینالمللی آموزش از راه دور پرداخته است.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13337_56cc00d3b4071cbd5ad47d7e919a903f.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
تدوین معیارهای برگزاری همایش های ملی، منطقه ای و بین المللی
13338
FA
Journal Article
1970
01
01
همایش از نظر میزان فراگیر بودن موضوع و یا گسترۀ جغرافیایی شرکتکنندگان به سه دسته ملی، منطقهای و بینالمللی تقسیم میشوند. همچنین همایشها برحسب وظایفی که برعهده دارند نامهای مختلفی از قبیل کنفرانس، کارگاه آموزشی، کمیسیون، سمپوزیوم، فروم و... به خود میگیرند. در این مقاله ابتدا به تعریف انواع همایشها از نظر گستره جغرافیایی پرداخته و سپس کلماتی که در زبانهای دیگر به معنای همایش آمده و به نحوی در زبان فارسی وارد شده است تعریف شده و در آخر به چگونگی برگزاری یک همایش و زمانبندی آن پرداخته شده است.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13338_7ca24039fc34baac702f583825810f55.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
بررسی روند برنامه تحقیقات صنعتی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورها
13339
FA
Journal Article
1970
01
01
امروزه همه کشورها اعم از کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه در تلاشند تا بر حجم سرمایهگذاریهای تحقیقاتی خود بیافزایند. در این میان کشورهای صنعتی برای حفظ موقعیت خود و یا افزایش برتری خویش در صحنههای رقابت بینالمللی، در تحقیقات سرمایهگذاری میکنند و کشورهای در حال توسعه نیز دریافتهاند که برای رسیدن به رشد و توسعه واقعی و حل و رفع اصولی مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود راهی جز سرمایهگذاری در زمینه تحقیقات ندارند. تحقیقات در زمینه صنعت از مواردی است که کشورهای صنعتی به ویژه صنعتی پیشرفته به آن اهمیت ویژهای میدهند و در این کشورها بخش خصوصی در مقایسه با بخش دولتی تأمینکننده اصلی منابع مالی تحقیقات میباشد، در حالی که در کشور ایران، تنها دولت، تأمینکننده منابع مالی تحقیقات است. در این مقاله روند اعتبارات برنامه تحقیقات صنعتی در ایران مورد بررسی قرار میگیرد و اعتبارات صنعتی در ایران مورد بررسی قرار میگیرد و با اعتبارات بخش دولتی (و نه بخش خصوصی) سایر کشورهای مقایسه میگردد.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13339_77fc47504ad4f695aec0472be270a67e.pdf
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
رهیافت
1027-2690
12
28
2002
12
22
سیاست های انتقال و توسعه فناوری در کشور چین
13340
FA
Journal Article
1970
01
01
چین از اواخر سال 1978 فعالانه برای وارد کردن فناوری از خارج تلاش کرده است. دولت این کشور با پی بردن به نقش و اهمیت فناوری در توسعه اقتصادی، مصمم گردید که شکاف تکنولوژیک بین این کشور و کشورهای پیشرفته را از میان بردارد. سرمایهگذاری مستقیم خارجی در سالهای اخیر نقش عمدهای در زمینۀ ورود فناوری به چین بازی کرده است. چین از سرمایهگذاری خارجی برای بازارهای داخلی وخارجی استقبال کرده است. سیاستهای گوناگونی از قبیل: معافیتهای مالیاتی، نرخهای نازل برای استفاده از زمین، انعطافپذیری نیروی کار و... را اتخاذ و در دسترس سرمایهگذاران خارجی قرار داده است. برای درونی نمودن فناوری وارداتی در چین تلاش گستردهای صورت میگیرد. انتخاب فناوری وارداتی در چین تلاش گستردهای صورت میگیرد. انتخاب فناوری وارداتی باید با نیازهای چین متناسب باشد و موجب تقویت ظرفیتهای درونی کشور شود. مطالعات ارزیابی و امکانسنجی، باید تا جای ممکن قبل از شروع روند واردات فناوری صورت گیرد. دولت تلاش مینماید همواره فهرتسی از اولویتهای خود را برای ورود فناوری اعلام کند و مدیریت کلان دقیقی در این عرصه اعمال نماید تا از واردات فناوریهای تکراری و نامناسب جلوگیری شود. همچنین دولت وظیفه خود میداند قوانین و مقررات لازم را در راستای تضمین حمایت مالی مناسب برای جذب فناوری وارداتی و مشارکت کامل واحدهای تحقیق و توسعه درتمام مراحل معرفی فناوری وارداتی و جذب و اصلاح آن اتخاذ نماید. یکی از موفقیتهای اساسی چینیها ایجاد یک سیستم قوی علوم و فناوری بوده است که به کمک آن توانستهاند هم نیروی انسانی متخصص را افزایش دهند و هم با گسترش تحقیقات داخلی زمینههای لازم را برای جذب و اصلاح فناوری وارداتی فراهم کنند. موفقیت دیگر چین دستیابی این کشور به فناوری پیشرفته به منظور تقویت مبانی فناوری و تقویت فرآیند توسعه صنعتی کشور بوده است که دلایل نیل به این موفقیت، چرخش کامل اقتصاد کشور به سوی برونگرایی و میدان دادن به فعالیت بخش خصوصی و سرمایه خارجی و استفاده از روشهای مختلف انتقال فناوری بوده است که دو روش سرمایهگذاری مشترک و سرمایهگذاری مستقیم خارجی از عمدهترین آنها محسوب میشوند.
https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13340_8f93f44e9ec25654e2ecd5a2329b0d40.pdf