مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321کارآفرینی و آموزش عالی: اصول و موانع13341FAحمید رضاآراسته-Journal Article19700101از مهمترین نیازهای جامعه امروز، توسط نظام آموزش عالی واکنش نشان دادن مناسب در برابر تغییرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، با هدف توسعه انسانی است. از اهداف آموزشی کارآفرینی در آموزش عالی، بهبود تواناییهای فردی و تخصصی دانشجویان است. این اهداف به منظور آمادهسازی دانشجویان برای تولید محصولات و تأسیس شرکتهای جدید و بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی مردم تدوین و طراحی شدهاند. این مقاله به اجمال به وضعیت توسعۀ انسانی در ایران، با شاخصهایی همچون تحصیلات و تولید ناخالص داخلی، و متوسط طول عمر میپردازد. نویسنده، فلسفههای معرفتشناسی و سیاسی در آموزش عالی، و اهمیت هریک را در یادگیری و رشد شناختی، شامل رشد مهارتهای فردی و تخصصی و توانمندیهای کارآفرین به بحث میگذارد. ویژگیهای فردی به عنوان بخش اعظمی از توانایی فرد در کارآفرین شدن تعیین شده است. برخی از این ویژگیها به بحث گذاشته و پیشنهاد شده که مهارتهای کارآفرینی، نظیر مسألهگشایی، ارتباطات، کار گروهی، و پشتکار تقویت شوند. در پایان سرمایهگذاری در آموزش عالی و تحقیق و توسعه به همراه نوآوریهای ساختاری و درسی به عنوان اصول بنیانی برای نهادینهسازی کارآفرینی در دانشگاهها و توسعه اقتصادی شناخته شدهاند. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321آیا کارآفرینی استراتژی دانشگاه ها را تغییر می دهد؟13342FAحمید رضاآراسته-Journal Article19700101با روند تغییرات بینالمللی و گذر از جامعه صنعتی به سمت جامعه اطلاعاتی، اتخاذ استراتژی جدید در راستای استفاده از ارزشها و فرصتهای جدید در دانشگاهها ضروری مینماید. به ویژه اینکه با توجه به اهمیت امر توسعه همهجانبه اقتصادی و سیاسی که توسعه آموزش و پژوهش نقش بسیار کلیدی در آن دارد و نیز اهمیت روزافزون سه انقلاب در دنیا یعنی انقلاب کارآفرینی، انقلاب دیجیتال و انقلاب اینترنت (که به سه انقلاب E-D-I معروفند)، دانشگاهها در جهت تغییر الگوهای آموزش و پرورش و تغییر مهارتها و تواناییهای دانشجویان باید به تغییرات استراتژیک در حوزههای پژوهشی و آموزشی اقدام کنند. لذا در این مقاله سعی گردیده است ضمن معرفی خلاصهای از آموزش کارآفرینی و کارآفرین که موتور توسعه اقتصادی نامیده شده و فرآیندی است که فرد با ایده و فکر جدید خود و طی مراحلی به ایجاد کسب و کار و معرفی محصول و خدمت جدید در جامعه مبادرت مینماید، ضرورت اضافه کردن در مسیر جدید در وضعیت فعلی دانشگاههای کشور به عنوان مسیرهای جدید آموزش و پژوهش مورد توجه قرار گیرد. بدینمعنا که تا به حال دانشگاهها تنها در مسیر مهارتهای کسب و کار و تواناییهای کارآفرینی بهعنوان دو جهت استراتژیک فعالیت ننمودهاند، لذا دو مسیر پیشنهادی به عنوان مواد درسی برای دانشجویان، پیشنهاد میگردد تا در آینده دانشگاههای کشور همگام با سایر دانشگاههای جهان در جهت کسب ارزش افزوده پیشرفت نمایند. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321کارآفرینی و رسالت دانشگاه13343FAسید ابوالفضلعلوی-Journal Article19700101در دهۀ جاری جمعیت فعال کشور از مرز شصت میلیون نفر خواهد گذشت و جامعه ما به ایجاد حدود 10 میلیون واحد شغلی نیازمند است. لذا در حال حاضر با توجه به این حقیقت که بزرگترین چالش اقتصاد ایران بحران بیکاری است از مهمترین و اساسیترین وظایف دولت اشتغالزایی و کارآفرینی است. بالاخص، آموزش عالی کشور درجهت سیاستها و جهتگیریهای اخیر آن به سمت تحقیقات و فناوری رسالتی مضاعف در زمینه کارآفرینی دارد. قابل توجه است که در آمریکا 81% مشاغل، طی سالهای 1969-1976 توسط شرکتهای خصوصی ایجاد شده که نشاندهنده عدم کارآیی نظامهای اداری دولتی در روند اشتغالزایی است و براساس مطالعات انجام شده در این کشور طی سالهای 1980-1995 حدود 18% مشاغل ناشی از تأسیس کسب و کار جدید بوده است. لذا رویکرد مسائل آموزشی به بحث کارآفرینی از ضروریترین نیازهای جامعه علمی کشور است که به شناسایی و پرورش استعدادهایکارآفرینان پرداخته و بستر مناسب جهت اشتغالزایی در جامعه را فراهم میسازد. به نظر بسیاری از افراد صاحبنظر کارآفرینی موتور تغییرات اجتماعی است و حیات نظامهای اقتصادی در تخریب بنیادهای کهن و ناکارآمد و جایگزینی آنها با نهادهای کارآمد و نوین است. کارآفرینان افرادی مخاطرهپذیرند که به واسطۀ نوآوری در منابع، روشها، سازمان، محصولات و مخصوصاً بازاریابیهای جدید فرآیند تخریب خلاق را در درون نظامهای اقتصادی انجام داده و باعث رشد و توسعۀ اقتصادی و تجدید حیات ملت میشوند. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321اهداف برنامه های توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک13344FAسید علیرضافیض بخش-Journal Article19700101توسعه کارآفرینی مقوله مهمی است که دولتها با طراحی و اجرای برنامهها و سیاستهایی در راستای آن گام برمیدارند. هرچند در هر کشوری بنا به مقتضیات آن، اهداف خاصی در راستای منافع آن کشور از توسعه کارآفرینی مدنظر قرار میگیرد، ولی در مجموع دولتها اهداف همانندی را دنبال میکنند. از مهمترین این اهداف میتوان به افزایش اشتغال، توسعه اقتصادی، افزایش رقابت در اقتصاد و توسعه کارآیی بازار، افزایش نوآوری و توسعۀ انتشار فناوری، کمک به افزایش صادرات، دستیابی به توسعه منطقهای، کاهش انحصار شرکتهای بزرگ و تمرکززدایی و افزایش مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد اشاره کرد. مقصود این مقاله شرح این اهداف و معرفی برخی مشکلات معمول کارآفرینان و شرکتهای کوچک و متوسط با ذکر ارتباط بین دو مفهوم کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک است. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321کارآفرینی اجتماعی13345FAسیدمحمدمقیمی-Journal Article19700101دیدگاههای صاحبنظران کارآفرینی همچون ژانپاتیستسی، شومیپتر، دراکر و استیونسون همانگونه که در بخش اقتصادی کاربرد دارد. میتواند در بخش اجتماعی نیز به کار گرفته شود. اما به رغم شباهتهای بسیار در کارآفرینی این دو بخش، تفاوتهایی نیز بین کارآفرینان اقتصادی و اجتماعی وجود دارد. ایدۀ کارآفرینی اجتماعی حساسیتهای زیادی را برانگیخته است. این مفهوم کاملاً مناسب با شرایط امروزی است؛ به گونهای که فعالیت اجتماعی را با فعالیتی تجاری تلفیق میسازد. ممکن است زیان کارآفرینی اجتماعی تازه و نو باشد، اما پدیدهای جدید نیست. کارآفرینان اجتماعی به عنوان عاملان تغییر، ایفای نقش میکنند. که مهمترین این نقشها عبارتند از: تطابق با مأموریت ایجاد و حفظ ارزشهای اجتماعی (نه ارزش خصوصی)، شناخت و پیگیری فرصتهای جدید در جهت آن هدف، حضور در یک فرآیند مستمر نوآوری، تطابق و یادیگری، فعالیت بدون توجه به محدودیتهای وضع شده و ایجاد حس مسئولیتپذیری در قبال نهادهایی که در جهت ایجاد نتایج مؤثرند. در این مقاله نگارنده علاوه بر بحث در خصوص موضوعات فوق، فرآیند کارآفرینی اجتماعی و مزایای آن را نیز بررسی کرده است. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321کارآفرینی در کشورهای اروپایی13346FAناهیدشیخان-Journal Article19700101کشورهای پیشرفته از دهههای قبل و برخی از کشورهای در حال توسعه از دهههای اخیر با توجه به نقش مؤثر و مثبت کارآفرینان اقتصادی در توسعه جامعه، بهرهبردرای از این پتانسیل راجهت مواجهه با معضلاتی نظیر رکود، تورم و عدم اشتغال مورد توجه قرا رداده و جهت بسط و گسترش آن اقدامات زیادی انجام دادهاند. کمیسیون اقتصادی اروپا نیز با توجه به اهمیت کارآفرینی شرکتهای کوچک و متوسط در رشد اقتصادی جوامع، هرساله اقدامات کشورهای اروپایی به ویژه کشورهای پیشرفته اروپا را در چارچوب مواردی مانند آموزش برای یک جامعه کارآفرین، دسترسی به منابع مادی برای شرکتهای کوچکتر و در یک مرحله زودتر، تأمین مالی برای گسترش شرکتها با تکنولوژی بالا، دسترسی به تحقیق و نوآوری و استفاده بهتر از ثبت اختراعات برای شرکتهای کوچک و متوسط، بهبود استخدام و شرایط کاری را هماهنگ میکند. این کمیسیون برای کشورهای اروپایی که عضو بلوک شرق سابق بوده و نظام اقتصادی آنها در حال گذر از اقتصاد بسته به اقتصاد بازار آزاد است، نیز برنامههایی را طراحی و با حمایتهای مالی این کشورها را در اجرای این بنرامه کمک مینماید. گرچه موانع و مشکلات توسعه کارآفرینی و شرکتهای کوچک و متوسط در این کشورها زیاد است؛ اما با توجه به گذشت یک دهه از آغاز خصوصیسازی گامهای مثبت اولیه در این زمینه برداشته شده و دولتهای این کشورها توجه ویژهای به این موضوع دارند.مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321استانداردسازی مجلات علمی و معیارهار ارزیابی نشریات ISI13347FAعلی اکبرصبوری-0000-0003-0604-9465Journal Article19700101مؤسسه اطلاعات علمی (ISI)، یک شرکت نشر دادههای پایه است که پ.شش جامعی از مهمترین و مؤثرترین تحقیقات انجام شده در سراسر جهان را در اختیار قرار میدهد. در حال حاضر، دادههای پایه این مؤسسه 8000 مجله بینالمللی را تحت پوشش قرار میدهد. هر مجله پیش از آنکه انتخاب یا رد شود، در یک فرآیند ارزیابی دقیق قرار میگیرد. فاکتورهایزیادی، اعم از کیفی و کمی، در ارزیابی مجلات برای تحت پوشش قرار گرفتن در نظر گرفته میشود. استانداردهیا اساسی نشر مجلهف محتوای نوشتار، بینالمللی بودن، هیئت تحریریه و نویسندگان و نیز دادههای استنادی مربوطه همگی منظور میشوند. استانداردهای اساس مجله شامل این موارد است: زمانبندی چاپ مجله، رعایت مقررات بینالمللی نشر، فرآیند داوری تخصصی و داشتن عناوین، چکیدهها و کلیدواژگان مقالات به زبان انگلیسی باشد. چنانچه تمایل مجله ای برای تحت پوشش قرار گرفتن در ISI باشد، باید آخرین شماره چاپ شده مجله را به همراه نامه درخواست به مؤسسه فوق فرستاده و سپس دو یا سه شماره بعدی مجله به محض خارج شدن از چاپ ارسال گردد. در نامه درخواست مختصراً جنبههای منحصر به فرد مجله و چگونگی تمایز آن از سایر مجلات در رشته مربوط را توضیح داده و همچنین نام کامل مجله، ISSN مجله، نام و آدرس سردبیر و ناشر مجله بیان گردد. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321فرصت ها و رقابت های علمی کشورهای در حال توسعه در قرن بیست و یکم13348FAداوودن.رهنی-Journal Article19700101لازمه برنامهریزی صحیح و انتخاب راهبردی تحقیقاتی به منظور دستیابی به توسعه به ویژه توسعه فنی و صنعتی این است که سوابق و تجربیات مختلف به کار گرفته شده برای رسیدن به خودکفایی ملی و شناسایی علل پیروزیها و شکستهای آنها مورد بررسی قرار گیرد. به عبارت دیگر تنها با شناخت درست مسائل و درک موانع و مشکلات و برآورد قابلیتها و امکانات میتوان برنامهای مناسب انتخاب و طرحریزی کرد. هدف این مقاله دستیابی به الگویی برای تعیین و تدوین راهبردی مناسب برای کشورهای در حال توسعه در قرن بیست و یکم است. در این مقاله رهنمود خاص برای کشور ایران به عنوان یک کشور در حال انتقال سریع، با نیروی انسانی فراوان و منابع غنی، به اختصار ارائه شده است. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321معیارهای بهره وری و کیفیت در ایران و جهان13349FAمحمد علیآزاده-Journal Article19700101در این مقاله ابتدا مفاهیم و مبانی کیفیت، سیر تکاملی کیفیت و مدیریت کیفیت و بهرهوری تشریح میگردد. سپس مدلهای متداول و استانداردهای ارزیابی مدیریت کیفیت معرفی میگردند. در این راستا، مشکلات عمده و نکات مهم در مورد صنایع داخلی مطرح و نتیجهگیری میگردد. به علاوه نتایج مهمترین مطالعات بینالمللی در زمینه عوامل کیفیت و بهرهوری به صورت مشروح بحث شده است. براساس این مطالعات، واحدهای صنعتی به شرکتهای معتبر بینالمللی، شرکتهای در حال رشد و شرکتهای تازهوارد یا کوچک تقسیمبندی و از نظر عوامل کیفیت و بهرهوری مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. با توجه به نتایج مطالعات بینالمللی که در این مقاله تشریح شده است و نتایج تحقیقاتی که در صنایع داخلی در زمینه عوامل بهبود کیفیت و بهرهوری انجام دادهایم، مجموعهای از پیشنهادات کاربردی ارائه گردیده است. به علاوه مدل ایجاد یک برنامه کیفیت و بازرسی که میتواند زیربنای مناسبی برای پیادهسازی برنامههای مدیریت کیفیت فراگیر و کنترل کیفیت فراگیر باشد تشریح خواهد شد.مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321سیاست علمی و پژوهشی مصوب وزارتخانه ها، مؤسسات و مراکز پژوهشی کشور13350FAJournal Article19700101فصلنامه رهیافت از شماره 28 صفحاتی را به انعکاس سیاستهای علمی و پژوهشی دستگاههای علمی ـ اجرایی کشور اختصاص داده است. از این رو از کلیه متولیان بخشهای علمی و پژوهشی دولتی و خصوصی که تمایل دارند از این طریق اطلاعرسانی مفید و جامع به محققان و پژوهشگران از یک سو و برنامهریزان علمی و پژوهشی کشور از سوی دیگر صورت پذیرد، درخواست مینماید، مراتب را به دفتر فصلنامه اطلاع دهند. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321اساسنامه صندوق حمایت از پژوهشگران کشور13351FAJournal Article19700101در شصت و نهمین نشست اعضای شورای پژوهشهای علمی کشور مورخ 24/4/82 که با حضور جناب آقای دکتر عارف معاون اول محترم رییسجمهور و رییس شورای پژوهشهای علمی کشور برگزار شد، اساسنامه «صندوق حمایت از پژوهشگران کشور» در 13 ماده و 4 تبصره به تصویب رسید. اساسنامۀ صندوق به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع و به تصویب نهایی رسید، برای اطلاع پژوهشگران، محققان و علاقمندان، اساسنامه مذکور در این شماره فصلنامه درج شده است. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321آشنایی با بنیاد و جایزه نوبل13352FAزهراقلن بر-Journal Article19700101آلفرد نوبل که عمر شصت و سه ساله خود را در مسیر علم، به ویژه در زمینۀ شیمی و فیزیک گذرانده بود و درعین حال به واسطه شرایط جنگی روزگار خود توجه ویژهای نسبت به موضوع صلح جهانی داشت، پس از مرگ، وصیتنامهای برجا گذاشت که پس از تلاشهای بسیار در سال 1900 به تأسیس بنیاد نوبل منجر گردید. این بنیاد پس از یک قرن تغییر و تحول و توسعه و با در دست داشتن کارنامهای موفق، قرن جدید را با برنامههای نوین آغاز نموده است. دانشمندانی که از سوی مراز علمی، استادان دانشگاهها و دانمشندان بزرگ در سراسر دنیا، به عنوان نامزد جایزه نوبل به مؤسسات بنیاد نوبل معرفی میشوند، توسط کمیتههای تخصصی مورد بررسی قرار میگیرند که نهایتاً با تشخیص و رأی نهایی کمیته خاص، برندگان جایزه نوبل معرفی میشوند و در جشن اعطای جوایز که در دهم دسامبر هر سال برگزار میشودف جوایز خود را دریافت میدارند. بنیاد نوبل تمامی امور اجرایی از مرحله معرفی دانشمندان تا انتخاب آنان را به عهده دارد و همچنین برگزاری همایشهای علمی نیز برعهدۀ این بنیاد میباشد. مهمترین نکتهای که همواره مورد توجه ادارهکنندگان بنیاد نوبل میباشد، مدیریت مالی فعالیتتها در جهت تحقق اهداف علمی و تفکر جهانی آنفردنوبل میباشد که در وصیتنامۀ خود بر آنها تأکید نموده است. در همین راستا بنیاد نوبل فعالیتهای دیگری را نیز سازماندهی مینماید که از آن جمله، ارائه خدمات تحقیقاتی به مدارس، مراکز علمی و دانشجویان، خصوصاً درکشور سوئد میباشد. همچنین سازمانهای جنبی مختلف تحت نظارت این بنیاد، مطالعات گوناگونی را در موضوعات متنوع علمی دنبال مینمایند. بخش دیگر فعالیت این بنیاد مربوط به خدمات نشر و دیگر فعالیتهای اطلاعرسانی و تأسیس پایگاههای اینترنتی مختلف جهت ارائه خدمات در سطح جهانی میباشد. بنیادهای علمی از ارکان پیشرفت علمی هر کشور محسوب میشوند، لذا بنیاد نوبل میتواند الگوی خوبی برایکشورهای در حال توسعه باشد تا بتوانند از دانشمندان و نخبگان خویش قدردانی نمایند که این امر باعث تهییج و تشویق آنان و افراد دیگر در ارتقا و توسعه علمی و فنی در سطوح ملی و بینالمللی میگردد این نوشته، مروری کوتاه در ارتباط با بنیاد علمی نوبل میباشد. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشوررهیافت1027-2690132920030321کارآفرینی، توسعه و اشتغال13353FAزهرااستاد زاده-Journal Article19700101در این مقاله علاوه بر تاریخچه کارآفرینی مفاهیم کارآفرینی و تعاریف متعددی که برای آن درنظر گرفته شده، بررسی و تفاوت کارآفرینان مستقل (Entrepreneurs) و کارآفرینان سازمانی (Interaprencur) بیان شده است کارآفرین مستقل نقطه مقابل کارآفرین سازمانی به شمار میآید. ویژگی مهم کارآفرین سازمانی نوآوری در سازمان مربوط و ویژگی مهم کارآفرین مستقل نوآوری و خلاقیت است. بر این اساس کارآفرین فردی است که با پذیرش خطر (یسک) طرحی را اجرا یا کارگاهی را راهاندازی میکند و گروهی از افراد را در یک تشکل سرپرستی و برای آنان ایجاد اشتغال میکند. در بخش دوم مقاله به انواع و دستهبندیهای موجود در مکاتب و تئوریهای کارآفرینان اشاره شده و خلاصه مکاتب مربوط به کارآفرینی بیان شده است. در این بخش تئوریها و مکاتب کارآفرینی به سه گروه عمده تقسیم شده است. در تئوریهای مکاتب گروه اول شامل سه مکتب انسانی، محیطی و مکتب ایده راهاندازی کسب و کار جدید میشود و مکاتب گروه دوم عبارت است از تئوریهای شخصیت، تئوریهای رفتاری، تئوریهای اقتصادی، تئوریهای جامعهشناسی و تئوریهای جامعنگرانه تئوریها و مکاتب گروه سوم نیز براساس تعریفی که از کارآفرینی و اهداف آن دارند به شش مکتب تقسیم میشوند. سپس در بخش بعدی به راهکارهای اساسی تربیت کارآفرین و توسعه کارآفرینی پرداخته شده و آموزش کارآفرینی و انواع دورههای آموزشی کارآفرینی بررسی شده است. برنامهریزی آموزشی برای تربیت کارآفرینی براساس هدف و موضوع آموزش به سه روش خاص صورت میگیرد گاه آموزش برای آگاهی افراد سنین مختلف از موضوع کارآفرینی است و گاه آموزش برای شرکتها و سازمانهای بینالمللی را شامل میشود. در این مقاله به موضوع کارآفرینی و نقش آن در توسعه و به اهمیت بر ضرورت کارآفرینی در جامعه پرداخته و به مدلهای متفاوت کارآفرینی در توسعه نیز اشاره شده است و با توضیح مختصری در خصوص بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی و نگاهی گذرا به آمار و ارقام مربوط، به نقش کارآفرینی در حل معضل بیکاری فارغالتحصیلان پرداخته است. در بخش دیگر برنامهها و سیاستهای دولت برای توسعه کارآفرینی عنوان شده و به مرکز کارآفرینی و آئیننامه توسعه کارآفرینی در دانشگاهها اشاره شده است. و در نهایت به نتیجهگیری پرداخته است.