چالش ها، مسائل و الزامات ساختاری پیاده سازی نظام ملی ارزیابی اثر بخشی علم، فناوری و نوآوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 کارشناس پژوهشی گروه علم‌سنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

چکیده

ارزیابی‌های مبتنی بر اثربخشی، به دلیل تمرکز بر شناسایی و تبیین ارتباط میان عملکردها از یک سو و اهداف و مأموریت‌ها از سویی دیگر، همواره مورد توجه کشورها و سازمان‌ها قرار داشته است. به عبارتی، در این نوع ارزیابی‌ها، سعی بر آن است تا تبیین شود که فعالیت‌های انجام شده در کشور یا سازمان، تا چه میزان با اهداف و مأموریت‌های آنها همسو و هم‌راستا و توانسته است به نیازهای مطرح شده در این اهداف و مأموریت‌ها جامه عمل بپوشاند. این نوع مطالعات در علم‌سنجی نقش ویژه‌ای ایفا می‌کنند؛ زیرا جدای از اینکه کشور یا سازمان چه میزان دستاورد علمی، فناورانه یا نوآورانه دارد، این نوع مطالعات می‌توانند نشان دهند که این فعالیت‌ها تا چه میزان با اهداف و مأموریت‌های تعیین شده مطابقت دارند و به عبارتی به این پرسش مهم پاسخ دهند که آیا چنین فعالیت‌هایی باید انجام می‌شده یا خیر؟ با وجود اهمیت این مقوله، هنوز ارزیابی‌های علم، فناوری و نوآوری مبتنی بر تبیین اثربخشی در دستور کار مراکز فعال در سنجش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری در کشور قرار نگرفته و لازم است برای پیاده‌سازی چنین رویکردهایی در ارزیابی، ساختاری منسجم و نظام‌مند تدوین شود. این پژوهش سعی دارد ضمن برشمردن ابعاد ارزیابی‌های مبتنی بر اثربخشی در علم، فناوری و نوآوری، مدلی مفهومی برای ساختار این نوع ارزیابی‌ها در کشور ارائه دهد.
این پژوهش به عنوان یک مطالعه‌ای تحلیلی- نظری، با رویکرد ترویجی و با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای و پیمایشی، به مطالعه، موشکافی و تحلیل ابعاد و مسائل مطرح در این پژوهش می‌پردازد. به این ترتیب، از منابع و متون چاپی و الکترونیکی مرتبط و همچنین از مصاحبه به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شد. جامعه انسانی این پژوهش عبارت‌اند از تعداد 15 نفر از صاحبنظران عرصه‌های ارزیابی علم، فناوری و نوآوری که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شد.
نتایج حاکی از آن است که ارزیابی‌هایی که با هدف شناسایی اثربخشی فعالیت‌ها و عملکردهای سازمانی و ملی صورت می‌پذیرد، از اهمیت خاصی در علم‌سنجی برخوردارند؛ زیرا این نوع ارزیابی‌ها در واقع به پرسش مهمی پاسخ می‌دهند که پیش از شروع مرحله ارزیابی، کارایی مطرح می‌شود و در خصوص درستی یا نادرستی فعالیت‌هایی است که باید در دستور کار قرار می‌گرفت. به عبارتی، در ارزیابی اثربخشی فعالیت‌ها و عملکردها، مبنای تعیین درستی یا نادرستی فعالیت‌ها، میزان ارتباط آنها با اهداف و مأموریت‌های تعیین شده است. به طوری که هر فعالیت هر چقدر هم که با کیفیت و با صرف انرژی و هزینه‌های اندکی انجام شده باشد، در صورتی که با اهداف و مأموریت‌های تعیین شده مطابقت نداشته باشد، از اثربخشی لازم برخوردار نخواهد بود و نمی‌توان آن را موجه قلمداد کرد. با وجود این، برای نیل به این نوع ارزیابی‌ها به صورت نظام‌یافته، نظام ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور به الزام‌های مفهومی و ساختاری جدیدی نیازمند است که باید با پشتیبانی نهادها و سازمان‌های ذی‌نفع، تبیین و پیاده‌سازی شود. نتایج به دست آمده در این مقاله نشان می‌دهد که برای دستیابی به چنین اهدافی، می‌توان بر اساس مدل کنسرسیوم ملی سنجش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری عمل کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Challenges, issues and structural require elements for the implementation of the national system for evaluating the effectiveness of Science, Technology and innovation

نویسندگان [English]

  • Abdolreza Noroozi Chakoli 1
  • sajedeh abdi 2
1 Associate Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Shahed University, Tehran, Iran
2 Research Assistant, Department of Scientometrics, National Research Institute for Science Policy (NRISP), Tehran, Iran
چکیده [English]

Effectiveness-based evaluations have always been of interest to countries and organizations due to their focus on identifying and explaining the relationship between performances and goals and missions. In other words, in this type of evaluation, the aim is to explain to what extent the activities carried out in a country or an organization are in line with their goals and missions and have been able to satisfy the embedded needs of these goals and missions. This type of study can show how well these activities conform to set goals and missions and, in other words, answers the important question of whether such activities should be done or not? Despite the importance of this category, evaluations of science, technology, and innovation based on explaining effectiveness have not yet been on the agenda of centers active in measuring and evaluating science, technology, and innovation in the country and to implement such an approach in evaluation, it is necessary to develop a coherent and systematic structure. The purpose of this study was to provide a conceptual model for the structure of this type of evaluation in the country while enumerating the dimensions of evaluations based on effectiveness in science, technology, and innovation.
This study tries to provide a conceptual model for the structure of the type of evaluation in the country. In this way, related printed and electronic sources and texts as well as interviews were used as data collection tools. The human population of this study consists of 15 experts in the fields of science, technology, and innovation who were selected by purposive sampling.
The results show that evaluations aimed at identifying the effectiveness of organizational and national activities and practices are of particular importance in scientometrics; This is because these types of evaluations answer an important question that arises before the performance evaluation phase begins, and that is about the correctness or incorrectness of the activities that should have been on the agenda. To achieve this kind of systematic evaluation, the country's science, technology, and innovation
evaluation system needs new conceptual and structural requirements that must be explained and implemented with the support of stakeholders and organizations. The results obtained in this paper show that to achieve such goals, we can act on the model of the National Consortium of Measurement and Evaluation of Science, Technology, and Innovation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Effectiveness evaluation
  • evaluation of science
  • technology and innovation
  • scientometrics

مراجع

[1]    ‏‫‎Seyf AA. Educational measurement and evaluation methods (In Persian). Tehran: Doran; 1996.
[2]    Lei D, Slocum Jr JW. Global strategic alliances: Payoffs and pitfalls. Organizational Dynamics. 1991 Dec 1; 19 (3): 44-62.
[3]    Helliker K. Pressure at pier 1: beating sales numbers of year earlier is a storewide obsession. Wall Street Journal. December. B1, B2. 1995.
[4]    Hal R. H. Organization: Structure, process and outcomes (In Persian). Translated by Ali Parsaiyan, Mohammad Arabi. Tehran: Cultural Research Office; 1997.
[5]    Noroozi Chakoli, A. Identifying and defining the elements involved in the system of measuring science and technology with a national approach (looking at the experience of Iran) (In Persian). Project collaborators: Mohammad Hassanzadeh, Hamzeh Ali Noor Mohammadi. Tehran: National Research Institute for Science Policy (NRISP); 2008.
[6]    Noroozi Chakoli, A. Recognizing the relationship between science, technology and innovation indicators with their effectiveness and designing a complete framework for measuring science, technology and innovation in Iran. (In Persian). Project collaborators: Mohammad Hassanzadeh, Hamzeh Ali Noor Mohammadi. Tehran: National Research Institute for Science Policy (NRISP); 2009.
[7]    Noroozi Chakoli, A. A comparative study of research planning and policy-making structure in Iran, Turkey, Germany and the United States (In Persian). Tehran: Shahed University; 2018.
[8]    Entezari, Y. Innovative Economy: A New Model for Analyzing and Policy-Making the Development of Science, Technology and Innovation (In Persian). Research and Planning in Higher Education, 35 and 36, 219-256. 2005.
[9]    Namdarian, L. Kalantari, N. Allidoosti, S. ndicators and organizations active in this field (In Persian). Edited by Homa Arshadi. Tehran:Iran Institute of Information Science and Technology, Chapar. 2017.
[10]    Ghazi nori, S. Farazkish, M. A modal for STI national evaluation based efficiency, effectiveness and Utility index (In Persian). Journal Strategic Studies of Public Policy, 2018; 27 (8): 205-229.
[11]    Adams, J. Research assessment in the UK. Science. 296. p. 805.Center For program Evaluation. Center for Program Evaluation Glossary. 2002. www.ojp.usdoj.gov/BJA/ evaluation/glossary/glossary_e.htm
[12]    Commission, T. E. Preformance-based research fund- a guideline for 2003. [Online]. Available at: www.tec.govt.nz/upload/downloads/pbrffinal-july03.pdf
[13]    DEST. Institutional Grants Scheme. [Online]. 2007. Available at:
www.dest.gov.au/sectors/higher_education/programmes_funding/general_funding/operating_grants/institutional_grants_scheme.htm
[14]    The Science and technology policy council, Iceland. 2004. Science and technology policy. [Online]. Available at: http://www.rannis.is.
[15]    Uzun, A. Science and technology policy in Turkey. National strategies for innovation and change during the 1983 – 2003 periods and beyond. [S.L.: S.N.]; 2006.
[16]    Erichsen R. Scientific Research and Science Policy in Turkey. Cahiers d’études sur la Méditerranée orientale et le monde turco-iranien. 2007 Jan 1 (25). [Online]. Available at: http://cemoti.revoues.com/document61.html.
[17]    Hîncu, D. F., L.C.; and Sova, R. The composite indicators used in assessing innovation at national level. Economia. Seria Management, 2010; 13 (2), 521-531.
[18]    Das AK, Arora P, Bhattacharya S. Webliography of STI indicator databases and related publications. Journal of Scientometric Research, 2012; 1 (1): 86-93.
[19]    Van Bochove, C. A. Economic Statistics and Scientometrics. Scientometrics, 2013; 96, p. 799-818.
[20]    De Pereny ML. From industrialization to innovation: building the Peruvian National System of Science, Technology and Innovation, 1968–2015. InInnovation in Developing and Transition Countries 2017 Sep 29. Edward Elgar Publishing.
[21]    Bouacida RY. The national innovation system and the difficulty of integrating the higher education system for science and technology in Algeria. Revue d'économie industrielle. 2019; 168(4e).
[22]    Kang D, Jang W, Kim Y, Jeon J. Comparing national innovation system among the USA, Japan, and Finland to improve Korean deliberation organization for national science and technology policy. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity. 2019 Dec; 5 (4): 82.
[23]    Center For program Evaluation. Center for Program Evaluation Glossary. 2007.       
www.ojp.usdoj.gov/BJA/evaluation/glossary/glossary_e.htm
[24]    Sink, D.S.. Productivity management: planning, measurement and evaluation,control and improvement. New York: John Wiely & Sons,1985.
[25]    NLA. Glossary. 2020. www.nla.gov.au/policy/annrep02/pages/glossary.html
[26]    USQ. Glossary Terms. 2020. www.usq.edu.au/planstats/Docs/GlossaryTerms.doc.
[27]    VSP Inc. 2020. Meaning of effectiveness. www.vspinc.biz/ meaningeffectiveness.htm.
[28]    Rantanen, H. The effects of productivity on profitability: a case study at firm level using an activity based costing approach. Doctoral dissertation, Lappeeranta, Finland: Lappeenranta University of Technology. 1995.
[29]    Horngren, C.T. Faster G. Cost accounting - a managerial emphasis. New Jersey: Prentice Hall. 1987.
[30]    Estafel Bim, D. Antoni Shingfild G. Fundamentals of Program Evaluation, Translator and Collector Mohammad Hassan Mohaghegh Moin, Tehran: Moin Empowerment Evaluation Institute. 2009.
[31]    Noroozi Chakoli, A. NourMohammadi, H. Hasanzadeh, M. Measuring Science, Technology, and Innovation: International Concepts and Indicators. Tehran: National Research Institute for Science Policy (NRISP); 2007.
 

فایل ها

همرسانی

ارجاع به این مقاله

آمار