نقش مبانی ارزشی و اخلاقی در توسعه فناوری با بررسی خاص در شبیه سازی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف

2 دانشجوی دکترای آینده پژوهشی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکترای نانوبیو، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

چکیده

با وجود تحولات اساسی و بسیار مهم صورت گرفته در زمینه‌های مختلف زندگی بشر که با کمک پیشرفت‌های علمی حاصل شده است، یکی از ویژگی‌های مشخص این قرن، آسیب‌پذیری جامعه در برابر تهدیدهای فناورانه است که نگرانی‌هایی را به وجود آورده است. به این جهت، بسیاری از باورها در جهان کنونی بر این است که فناوری و علم زمانی مفید است که اخلاق، آن را به عنوان سعادت مشترک تأئید می‌کند. به طور مثال پیشرفت‌های علمی در موضوع‌هایی چون تعیین توالی نوکلئوتیدهای ژنوم انسان، کلون‌سازی حیوانات و سپس انسان، تحقیقات سلول‌های بنیادی و نانوبیوتکنولوژی توجه دانشمندان را به نیاز روزافزون به اخلاق در علوم جلب کرده است. شبیه‌سازی یکی از پیشرفته‌ترین دست‌یافته‌های بشر در زمینه علم پزشکی و مهندسی ژنتیک است. پدید آوردن گوسفندی به نام دالی در سال 1997، از راهی غیرجنسی تنها کشف علمی نبود و به دایره مسائل زیستی منحصر نماند، بلکه دامنه آن به سرعت به مباحث کلامی، سیاسی و اخلاقی کشیده شد و از زمان اعلام نتایج این فناوری، موضع‌گیری‌های متفاوت موافق و مخالفی در مواجهه با آن شکل گرفته است که مهم‌ترین محور بحث پیرامون شبیه‌سازی انسان حوزه اخلاقیات و در رأس آن نظریه‌های فقهی و مذهبی است. راهکارهایی عملی منطقی برای برون‌رفت از چنین نگرانی‌هایی مستلزم تبادل نظر بین دانشمندان مهندسی ژنتیک، عالمان و فقهای دینی و اخلاقی و حقوقدانان است. در این مقاله ضمن پرداختن به موضوع توجه به اخلاق در توسعه فناوری، به مفهوم و چیستی شبیه‌سازی، محاسن و معایب آن و همچنین، واکنش‌های جهانی در مورد شبیه‌سازی بررسی آراء و گفتارهای بزرگان علم و دین نسبت به این مقوله نیز پرداخته است و در پایان به آراء برخی ازمخالفان و موافقان ذکر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of value and ethical foundations in the development of technology with specific examination in simulation

نویسندگان [English]

  • Mahdi Fatehrad 1
  • Fatemeh Mansourian 2
  • Fatemeh Haghirsadat 3
1 Sharif Universiy
2 Tehran University
3 Tehran University
چکیده [English]

---

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morality
  • Technology
  • Simulation
  • Jurisprudence and religion