تجاری سازی علم در ایران: ملاحظات انتقادی

نویسنده

دانشجوی دکترای سیاستگذاری علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

چکیده

امروزه بحث و بررسی تجاریسازی علم و فناوری در محافل علمی و در میان سیاستگذاران گسترش یافته است. شرایط اقتصادی جهانی نیز در سالهای اخیر موجب گردیده که در برنامههای توسعه )فصل چهارم قانون برنامه چهارم توسعه؛ مواد 16 ، 17 و 18 قانون برنامه پنجم( ] 1 ، 2 [، به این امر توجه شود. در میان سیاستگذاران، بهطور مداوم از عنوان دانشگاه نسل سوم سخن به میان میآید؛ دانشگاهی که درگیر فعالیتهای کارآفرینانه میگردد. از دیدگاه پژوهشگران، در عصر حاضر شناسایی، ایجاد و تجاریسازی داراییهای فکری به اهداف نهادی بسیاری از سیستمهای دانشگاهی تبدیل شده است. مفهوم تجاریسازی علم و بهدنبال آن کارآفرینی دانشگاهی، مانند بسیاری از مفاهیم دیگر، از بیرون مرزهای جغرافیایی وارد کشور شده است و این وارداتی بودن از یک طرف میتواند فرصتهایی را برای استفاده از تجربیات سایر جوامع فراهم سازد و از سوی دیگر چالشهایی در تطابق با ویژگیهای زمینهای و ساختاری و فرهنگی فراهم سازد. بنابراین موضوع تجاریسازی در ایران باید متناسب با ویژگیهای زمینهای و محلی آن ساخته شود نه اینکه الگوهای کشورهای پیشرو، عیناً پیادهسازی گردد. این مقاله بهدنبال شناسایی و توصیف ملاحظات عمده تجاریسازی علم در ایران در جهت تشویق و ترغیب دانشگاهها و جوامع علمی به سمت تجاریسازی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Commercialization of Science: Critical Considerations

نویسنده [English]

  • samira nadir khanlo
d
چکیده [English]

Recently, the issue of knowledge and technology commercialization has expanded among policymakers and scientific circles. Global economic condition in recent years has led the development plans (Chapter IV of the Fourth Development Plan, Articles 16, 17 and 18 of the Fifth Plan) [1,2], to consider it. Policymakers constantly discuss the third generation of universities; the ones involved in entrepreneurial activities. From the researchers’ viewpoint, identification, creation and commercialization of intellectual property has become an institutional goal of the academic system in this era. The concept of academic entrepreneurship as well as commercialization of science, like many other concepts, have been imported from the outside geographic boundaries into the country. It can provide opportunity of using other communities’ experiences and at the same time, creating challenges in accordance with the contextual, structural and cultural characteristics. Therefore commercialization subject in Iran should be constructed in respect to its local and contextual characteristics rather than
mere implementation of leading countries’ patterns. This paper aimed to identify and describe the major considerations of science commercialization in Iran, in order to encourage commercial activities in scientific societies and universities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commercialization of science
  • intellectual property
  • structural considerations
  • Cultural Considerations