در این مقاله، که برگرفته از «طرح سیاست‌گذاری کلان علم و فن‌آوری برای کشور» (غفرانی، 1378) است، دربارۀ تعاریف، ا هداف و کاربردهای آینده‌شناسی از جمله کاربرد آن در پیش‌بینی فن‌آوری، بحث شده است. آینده‌شناسی دانشی است که در دهه‌های پایانی قرن حاضر، پدید آمده است و برخلاف شیوه‌های سنتی، تا حدود زیادی بر اصول علمی تکیه دارد. آینده‌شناسی در سیاست‌گذاری علم و فن‌آوری نقش کانونی می‌یابد. روش‌های آینده‌شناسی به دو دستۀ تحلیلی و ذهنی، تقسیم می‌شوند. روش تحلیلی به روشی اطلاق می‌شود که می‌کوشد با استفاده از ابزارهای مختلف علمی یا استنتاج منطقی، آینده را از طریق تحلیل روند گذشته، پیش‌بینی نماید. این روش خود به سه گروه روش‌های عددی، گرافیکی و اسنتناجی، قابل تقسیم است. روش ذهنی متکی بر قضاوت و دیدگاه‌های انسانی است و به سه دسته روش‌های نظر‌سنجی، روایی و قضاوت ساختاریافته، تقسیم می‌شود. روش‌های پیش‌بینی فن‌اوری شباهت زیادی به روش‌های آینده‌شناسی دارند و به دلیل اهمیت آن‌ها در سیاست‌گذاری علمی و فن‌آوری، بسیاری از کشورها یا نهادهای بین‌المللی به ایجاد مؤسسه‌های پیشرو در امر ارزیابی و پیش‌بینی فن‌آوری اقدام کرده‌اند.
)