شاخص‌ها برای اندازه‌گیری جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی برخی متغیرها که در تجزیه و تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری‌ها پراهمیت هستند، طراحی شده‌اند در این میان و با توجه به نقش بخش تحقیقات درتوسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شاخصهای تحقیقاتی به دلیل نشان دادن وضعیت، روندتغییرات و عوامل مؤثر بر تحقیقات از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. در مقاله حاضر پس از مرور سوابق تحقیق و پژوهش در ایران، نظام تحقیقاتی کشور به عنوان مجموعه‌ای نظام‌یافته از اهداف، تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌ها مورد ارزیابی و برررسی قرار گرفته و در ادامه روند شاخصهای مهم تحقیقاتی (سرمایه‌گذاری در امر تحقیق و توسعه، نسبت اعتبارات تحقیقاتی از تولید ناخالص ملی، تعدادمحققین و پژوهشگران در میلیون نفر جمعیت) در جهان و ایران تجزیه و تحلیل می‌شود و بر این اساس ضمن تقسیم‌بندی کشورها به گروه‌های در حال توسعه، توسعه‌یافته و پیشرفته، موقعیت ایران در سطح بین‌المللی مشخص می‌گردد.
)