نقد یا نقض گذشته پژوهشی کشور

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، مرکز تحقیقات بهداشت روان، دانشکده علوم رفتاری

2 استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، مرکز تحقیقات چشم

3 استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران، گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی

چکیده

طی سه دهه پژوهشی تاکنون با وجود موفقیت در تولیدات کمی علمی، کیفیت آنها از نظر توسعه مرزهای دانش و اثربخشی نتایج پژوهشی در شاخص‌های توسعه کشور ارتقای مطلوبی نداشته است. چرا همزمان با افزایش تولید مقاله‌ها، به کیفیت آن توجه نشده است؟ چرا همزمان به اثربخشی علم تولید شده بر جامعه بهاء داده نشده است؟ این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگر از این‌گونه مواردی است که نگارندگان به آن خواهند پرداخت. در این میان آیا گذشته پژوهشی کشور قابل نقد است یا می‌توان آن را نقض کرد و این‌که آیا در سه دهه پژوهشی کشور به اثربخشی تولیدات علمی در توسعه کشور و نظام مدیریت تحقیقات کشور پرداخته شده است یا خیر. هدف از پژوهش حاضر بررسی سه دهه پژوهش در کشور، بررسی دو دیدگاه متفاوت از گفتمان روز در حوزه پژوهش و آسیب‌شناسی حوزه پژوهش و در نهایت ارائه راهکارهای مختلفی است که می‌تواند مسیر را هموار کند. آنچه مسلم است بررسی کلی دو پارادایم کمی و کیفی نشان از آن دارد که پژوهش‌های ایران در گسترش مرزهای دانش، قابلیت اثرگذاری اندکی بر توسعه جامعه داشته‌اند. بنابراین، ظرفیت‌های موجود پژوهشی کشور این انتظار را ایجاد می‌کند که همزمان با افزایش حمایت مالی از پژوهش، ضمن حفظ روند رو به رشد کمی مقاله‌های علمی؛ نظام پژوهشی کشور به نحوی مدیریت شود که به رشد کیفی مقاله‌ها و نیز ارتقای شاخص‌های توسعه جامعه بپردازد که جوانه‌های آن در چند سال اخیر رشد‌و‌نمو کرده است. ایجاد ساختار‌های مورد نیاز در راستای فناوری و تجاری‌سازی تحقیقات زمینه‌های مناسبی برای تغییر پارادایم و نظام مدیریت پژوهشی کشور فراهم کرده است. واکاوی عمیق‌تر این مسئله نیازمند پژوهش‌های کاربردی گسترده‌تر هم از دیدگاه و نگرش مدیران عالی نظام تحقیقاتی کشور و هم نگرش پژوهشگران خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critique or Violation of the Past Research Country

نویسندگان [English]

  • seyed kazem malakoti 1
  • Masoud Naseripour 2
  • Leila Nemati-Anaraki 3
1 Mental Health Research Center, School of Behavioral Sciences and Mental Health, Iran University of Medical Sciences
2 Faculty of Medicine, Iran University of Medical Science
3 Assistant Professor, Department of Librarianship and Medical Information Science, School of Health Management and Information Science, Iran University of Medical Sciences
چکیده [English]

Over the past three decades of research, despite the success of scientific quantitative production, their quality has not improved in terms of developing the knowledge boundaries and the effectiveness of research results in the country's development indicators. As the article production increased, why did not pay attention to the quality of articles? And simultaneously, why the value of the effectiveness of produced science on the society did not take into consideration? These questions and the other ones of this kind are the cases that the writers will review. In the meantime, whether the country's past research can be criticized, or whether it can be violated, and whether in the three decades of research the country has been affected by the effectiveness of scientific production in the development of the country and the system of research management in the country. The purpose of this research is to investigate the three decades of research in the country, to examine two different perspectives from discourse of the day in the field of research and pathology of the field of research, and finally to present various strategies that can pave the way. It is obvious that the general survey of quantitative and qualitative paradigms shows that Iran's research in extending the knowledge boundaries has little effect on the development of society. Therefore, the existing capacities of research of the country create the expectation that along with increasing the financial support for research, while maintaining the growth of scientific papers numbers, the research system of the country will be managed in a way that will contribute to the quality of the articles as well as to promote the development indicators of society that it’s buds have grown over the last few years. Creating the required structures for technology and commercialization of research has provided the appropriate fields to change the paradigm and the research management system of the country. A deeper analysis of this issue will require more extensive applied research from both the views and attitudes of the top executives of the research system of the country and the researchers' attitudes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific Production
  • Development
  • Quantity
  • Quality
  • Research Effectiveness
  • University
  • Industry
1[    زلفی‌گل، محمدعلی، 1386، مصاحبه با خبرگزاری ایسنا، https://www.isna.ir/news/8606-00191/.
[2]   SCImago, 2012, “Forecasting exercise: how world scientific output will be in 2018”. http://www.scimagolab.com/blog/2012/forecasting-exercise-how-world-scientific-output-will-be-in-2018.
[3]   http://wcs.webofknowledge.com/RA/analyze.do
[5]   Dutta, S., Lanvin, B. and Wunsch-Vincent, S. “The global innovation index, innovation feeding the world”, 10th edition, Cornell SCJohnson College of Business, The Business School for the World. World Intellectual Property Organization. IRAN-Global Innovation Index,        https://countryeconomy.com/government/global-innovation-index/iran. 2017
]6[  احسانی، وحید. و اعظمی، موسی. و نجفی، سید محمدباقر. و سهیلی، فرامرز، «اثربخشی پژوهش‌های فزاینده ایران در گسترش مرزهای دانش»، فصل‌نامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 28 (2). صص 140-124. 1396.
]7[  امیری، فاطمه. و یحیی‌آبادی، ابوالفضل. و صمدی، سعید، «تحلیل توسعه‌یافتگی ایران با استفاده از شاخص HDI»، اولین همایش الکترونیکی ملی چشم‌انداز اقتصادی ایران، 28 آذر ماه 1392.
]8[  دقیقی ماسوله، زهرا. و الهیاری، محمد‌صادق، «تحلیل روابط بین شاخص‌های بهره‌وری علمی و شاخص‌های توسعه در آسیا (با استفاده از تکنیک همبستگی کانونی)»، پژوهش‌نامه علم‌سنجی، 3(1)، صص 115-93. 1396.
]9[  احسانی، وحید. و اعظمی، موسی. و نجفی، سید محمدباقر. و سهیلی، فرامرز، «اثربخشی رشد فزاینده پژوهش‌های کشاورزی ایران بر شاخص‌های توسعه کشاورزی کشور»، پژوهش‌نامه کتابداری و اطلاع‌رسانی. 7(2)، صص 316-292. 1395.
]10[  سازمان مدیریت صنعتی، مرکز ارزیابی و تحلیل صنعت و اقتصاد، «سیمای اقتصاد ایران از منظر شاخص‌های جهانی 2013». 1392.
[11]   http://www.worldbank.org/en/about/annual-report-2015
]12[  کاتوزیان، محمدعلی همایون، «ایران جامعه کوتاه‌مدت»، ترجمه عبدالله کوثری، نشر نی، تهران، صص 168-1. 1392.
]13[  احسانی، وحید. و اعظمی، موسی. و نجفی، سیدمحمدباقر. و سهیلی، فرامرز، «اثربخشی پژوهش‌های علمی داخلی بر شاخص‌های توسعه ایران»، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 32 (2)، صص 347-319. 1395.
]14[  محمدی دوستدار، حسین. و میرحسینی، سید عبدالحمید، «بررسی تطبیقی معیار‌های ارتقای اعضای هیئت علمی در آموزش عالی»، سیاست علم و فناوری. (3)، صص 106-91. 1387.
]15[  ندیرخانلو، سمیرا، «تجاری‌سازی علم در ایران. ملاحظات انتقادی»، رهیافت، 26 (64)، صص 44-33. 1395.
]16[  سوری، حمید. و بیگدلی، محمدعلی. و شهباز، محمد، «بررسی شاخص‌های مهم تحقیق و روند آن در ایران و جهان»، تحقیقات نظام سلامت حکیم. 17 (1)، 64-48. 1393.
]17[  عزیزی، فریدون، «شاخص‌های ارتقای علمی کشور. مجله غدد درون‌ریز. متابولیسم ایران»، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی-درمانی شهید بهشتی، 12 (3)، صص 207-205. 1389.
]21[  منصوریان، یزدان، «تسلیم ناخواسته: آسیب‌شناسی پژوهش‌های دانشگاهی»، کتاب ماه کلیات، 16 (5). صص 7-3. 1392.
]22[  داوری اردکانی، رضا، «درباره علم»، هرمس، تهران. 1390.
]23[  گلشنی، مهدی، «تب مقاله‌نویسی آفت است»، سرآمد، 9 (4) صص 77-72. 1393.
[24]   Springer-Heinze, A., and Hartwich, F., and Henderson, J.S., and Horton, D., and Minde, I. “Impact pathway analysis: an approach to strengthening the impact orientation of agricultural research”, Agricultural Systems, 78 (2), pp 267-287. 2003.
]25[  نشاط، نرگس، «درخدمت و خیانت پژوهش ]یادداشت سردبیر[»، مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26 (4)، صص 12-7. 1394.
[26]   Penfield, T., and Baker, M. J., and Scoble, R., and Wykes, M. C. “Assessment evaluations, and definitions of research impact: a review”, Research Evaluation, 23 (1), pp 21-32. 2014.
[27]   Davies, H., and Nutley, S., and Walter, I. “Assessing the impact of social science research: conceptual methodological and practical issue, a bachground discussion paper for ESRC symposium on assessing Non-Academic impact of research”, Research Unit for Research Utilisation, School of Management, University of St Andrews. 2005.
[28]   Gaunand, A., and Hocde, A., and Lemarie, S., and Matt, M., and Turckheim, E. “How does public agricultural research impact society? A characterizationof various patterns”, Research Policy, 44 (4), pp 849-861. 2015.
[29]   Hughes, A., and Martin, B. “Enhancing Impact: The value of public sector R & D-Summary report”, UK Innovation Research Centre, Available online at: http://www.uk-irc.org/resources/reports/enhauncing-impact-the-value-of-public-rd-summary-report. 2012.