سند نقشه جامع علمی کشور: یک ارزیابی شتابزده اما نقادانه

چکیده

اصطلاح «نقشه جامع علمی کشور» که احتمالاً برگرفته از واژه انگلیسیScience and Technology (S&T) Roadmap است شاید اندکی بیش از یک دهه است که در ایران رواج یافته است. این روش در کشورهای غربی از حدود سه دهه پیش به این سو به کار گرفته شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد این روش (فناوری) در فاصله زمانی کوتاهی پس از بهره‌گیری از آن در مغرب زمین، به جامعه علمی ایران معرفی شد و اقدام برای بومی‌سازی آن با جدیت و سرعت پی گرفته شده است. هدف این مقاله کوتاه، بررسی نقادانه (هرچند بسیار مختصر) برخی کاستی‌هاست که در روایت نهایی سند نقشه جامع علمی کشور (که استفاده از آن به سال 1389 به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد) راه یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Brief, though Critical, Assessment of Iran’s First Science and Technology Roadmap

چکیده [English]

The Persian term ‘Naqsh-e Jame‘ ‘Elmi-ye Keshvar’ which appears to be a translation of the English term ‘Science and technology (S&T) roadmap’ has entered in the public arena in Iran almost a decade ago. The S&T roadmap method has been in use in the West roughly since the early 1990s. It therefore seems this particular method (technology) has been introduced to the Iranian scientific community relatively rapidly and efforts towards indigenising it have been serious and swift. The aim of the present short paper is to critically assess the final version of the first S&T roadmap for Iran which was officially put in use in 2010

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran’s [first] S&T Roadmap
  • Islamisation of Science
  • Science & Technology
  • Second-order Philosophies
[1]     پایا، ع. (1395). فلسفه تحلیلی از منظر عقلانیت نقاد. تهران: طرح نقد.
[2]     پایا، ع. (1396 ب). از راه و رسم منزل‌ها: مقالاتی در باب و از منظر علوم انسانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
[3]     ﭘﺎﺭﺳﺎﻧﯿﺎ، ح. (1394). ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻋﻘﻞ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺭﻭﺍﯾﺎﺕ ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺳﻼﻡ، ﻣﻌﺎﺭﺝ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 1، صص 38-21.
[4]    ﻗﺎﯾﻤﯽ ﻧﯿﺎ، ع. ر. (1383). ﭼﯿﺴﺘﯽ ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ. ﺫﻫﻦ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 71، صص 21-3.
[5]    ﻣﺪﺩﭘﻮﺭ، م. (1381). ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﺩﯾﻨﯽ ﻭ ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ، ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 23 صص 62-2.
[6]    پوپر، ک. (1384). اسطوره چارچوب: در دفاع از علم و عقلانیت، ترجمه علی پایا، تهران: طرح نو.
[7]    پایا، ع. (1396 الف). گره‌گشایی به شیوه فیلسوفان و مهندسان: مجموعه مقالات در باب علم و فناوری و سیاست‌گذاری، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، با همکاری انتشارات طرح نقد.
[8]   Paya, A. (2018). A Critical Assessment of the Programmes of producing ‘Islamic Sciences’ and ‘the Islamisation of Science/Knowledge, in, Islam, Modernity and a New Millennium: Themes from a Critical Rationalist Reading of Islam, London & New York: Routledge.
[9]     پایا، ع.، آروین، ب. و ابراهیم‌آبادی، ح. (1394). آسیب‌شناسی نقادانه علوم انسانی و اجتماعی در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی با همکاری انتشارات طرح نقد.
[10]    World University Rankings. (2019). Times Higher Education, October 2018, accessible at:     
https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2019/world-ranking#!/ page/30/length/25/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats
[11]    Rawls, J. (1999). The Law of Peoples: With The Idea of Public Reason Revisited, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
[12]   نقشه جامع علمی کشور (ستاد انقلاب فرهنگی): .http://aut.ac.ir/general/map.pdf
[13]   سند نقشه جامع علمی کشور: https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ir/ir032en.pdf.